මෙහෙමත් මිනිස්සු !

කොස්ගහලන්දේ රොසලින් නැන්දට බෑණ කෙනෙක් ලැබිලා.
මද්දුම දෝණිට ගැලපෙන පන්නෙට බෑණ කෙනෙක් ලැබිලා…

රොසලින් නැන්දට දූවරුම තුන්දෙනයි. තුන් දෙනාම ඉටි රූප වාගේ. ලොකුම දුව කසාදයක් කරගත්තා. ඈ විසින්ම හොයා ගත්තු එකක්.ඒක එච්චරම සරු විවාහයක් නෙවි. ඒකටත් එක්ක හරියන්න මද්දුම දෝණිට අපූරු විවාහයක් හරි ගියා. මනමාලයා හොඳ උස මහත හාදයා. ඒ විතරක් නෙවි, ගස් ගල් වාගෙ සහෝදරයොම පස් දෙනයි. හැමෝම බිස්නස් කාරයෝ.බිස්නස් කිව්වට බිත්තර බිස්නස්.ඔය යෝජිත මනමාලයාට විතරක් කිකිලියන් හාරදාහක් විතර ඉන්න ෆාම් එකක් තිබුණා.
පසු කරමින් මහ කඳු වැටි රබර් වැටි..ගල් මුල් වල පය හැපි හැපි වැටි වැටි..පාරේ ඉඳල හැතපුම් භාගයක් විතර ගියාම මගුල් ගෙදර. පෙරහැරක් වගේ නෑදෑ යාළු හිත මිත්‍රාදීන් , දෑවැද්දට බුරුත අල්මාරියයි, කෑලි තුනේ කණ්ණාඩි මේසයයි , සිංගර් මැෂිමයි ඔසවා ගත්තු කට්ටියයි මගුල් ගෙදරට ඇදුනා.මෙයාල ඉතින් හනිමූන් කියලා පිට කොහෙවත් යන එකක්යැ. කාමරේ දොර වහ ගත්තාම මදෑ.
සුනිල් .. මනමාලයා.. තමන්ගේ ඔෆීස් යාළුවොත් එක්ක ටිකක් පාවිච්චි කරමින් හිටියා. ” අද වැඩිය බොන්න එපා.. ” සමහරු අවවාද කලා. හිනා ගොඩයි. කුණුහරුප වගේ ඒවා කෝටියයි. ඔය වෙලාවෙම කෙහෙල් දළු පාට නයිට් ගවුමකින් සැරසුනු ( නෑ එක විනිවිද පෙනෙන එකක් නෙවි. හවුස් කෝට් එකක්) ශාන්ති .. ඒ කියන්නේ මනමාලි..”නිදා ගන්නෙ නැද්ද ? එකොළහයි වෙලාව”
මුළු ගේ පුරාම කුකුල කෑම ගෝනියි , බිත්තර පෙට්ටියි ගොඩ ගහල. හැම තැනම කුකුල් කෑම ගන්දස්තාරේ. ශාන්ති නැහැය හැකිලුවා. ” ටික දවසක් යන කොට ඔයාට පුරුදු වෙයි.. ගඳ උනාට සල්ලි.. සල්ලි.. “
ශාන්තිට වතුර පිපාසයක් ඇවිල්ල කුකුල් කෑම ගෝනි මැද්දෙන් කුස්සියට යනකොට ඇහුන හීන් කෙඳිරිලි හඬක්. කුකුල් කෑම සහ බිත්තර පෙට්ටි අතර හිදැසක එලුණු පැදුරක තවත් මනුස්ස පරාණයක්. ශාන්ති හොඳටම බය උනා..
” මම කියන්න හිටියේ.. ඒ මගේ නංගී.. මාලා. දැන් වයස 23 ක්. අවරුදු 13 වෙනකන් හොඳට හිටියා. මොළේට විෂබීජයක් ගිහිල්ලලු. වකුටු උනා. නැගිටින්නවත් බෑ. හුස්ම ගන්නවා විතරයි.. මෙච්චර දවසක් එයාගෙ හැම වැඩක්ම කළේ මමයි”
ඒ කියන්නේ මීට පස්සෙ මම කරන්න ඕන කියන එකද ? .. ශාන්ති තමන්ගෙන්ම ඇහුවා.. මම යනව යන්ට ගෙදර.
කාලය ගත උනා.. රබර් ගස්වල කොල හැලුනා. ආයෙමත් දළු දලු දැම්මා. රබර් ඇට පට පට සද්දෙන් පුපුරල කුකුල් ගෙවල ටකරන් වහල මතට ඇද වැටුනා.” ශාන්ති.. මටත් දැන් එපා වෙලා තියෙන්නෙ.. තව අය හිටියත් මට තමා මේ හැම දෙයකටම කරගහන්න වෙලා තියෙන්නෙ.. අපි මෙහෙම කරමු.මට ඔයා වෙනුවෙන් කරන්න බැරි දෙයක් නෑ…”
“ඔයා ඔය පැත්තෙන් තල්ලු කරන්න”
කුකුල් කෑම ගෝණි තුනක් බිමට තල්ලු උනා. ඒ කියන්නේ රෝගී මාලාගේ ඇඟ මතට. පාන්දරම ඇහැරුනු සුනිල් හා ශාන්තී ජෝඩුව මාලාගේ සිරුර මත තුබුණු ගෝණි නැවත තිබුණු විදියට අඩුක් කලා. ඒ වන විටත් මාලාගෙ ප්‍රාණය නිරුද්ධ වී තිබුණා.
” පවු අහිංසකී.. ගෙනාපු ආයුෂ ඔච්චරයි වෙන්න ඇති” හැමෝගෙන්ම පිට උනේ එවන් අදහසක්. රහස්.. මොන පවුලෙද රහස් නැත්තේ ? ටික කාලෙකින් ශාන්තී ගැබ්බර උනා..
” ඕක අමුතු ලෙඩක් නෙවෙයි. දැන් අම්ම ගෙන්න ගෙන හුරතල් වෙන්න.. දොස්තරල චැනල් කරන්න ඕන නෑ.. ඔය තියෙන විදියට තියෙන වැඩක් පලක් කර ගෙන හිටියාම ඇති. මම හය දෙනෙක් වදාපු ගෑණියෙක්. මේ ගේ ඇතුළෙම” ශාන්තිගෙ නැන්දම්මා කීවා.
එක් දවසක ජයවර්ධනපුර රෝහලේදී ශාන්තී දියණියක් බිහි කලා. ඒක ජනවාරියක්. ඔන්න ඔහේ ඕන එකක් කියල ජනෝදා කියල නම් තියන්න දෙන්නම එකඟ උනා , පන්සලේ ලොකුහාමුදුරුවෝ හදා දුන්නු ලැයිස්තුවෙත් “ජයන්න” තිබුණා.

හැබැයි බබාගේ කේන්දරේ හදාපු ලොකු හාමුදුරුවෝ නම් ටිකක් නළල රැලි කලා.” මේ වෙලාවේ හැටියට ළමයට වැඩි ආයු බල නම් තියෙන්න විදියක් නෑ. හැබැයි දෙමාපියන්ට නම් හොඳයි.. සුබයි දරුවගෙන්..”
රබර් ගස්වල් කොළ හැලිල දළු දාල රබර් ගෙඩි මෝරල අව්වට පුපුරල ඇට විසිරුනා කුකුල් ගෙවල ටකරන් තහඩු උඩට. කාලය ගෙවී ගියා. ශාන්තී දවසක්.. “ඒයි මේ බලන්නකෝ .. දුව නිල් පාට වෙලා.. හුස්ම ගන්නෙත් අමාරුවෙන්”
නිතර යන එන ටවුමෙ දොස්තර ඇපොතිකරි කෙනෙක්. එයා කුඩා ජනෝදා පරීක්ෂා කරල කීවා වහාම ආණ්ඩුවෙ ඉස්පිරිතාලෙට ඇතුල් කරන්න කියලා. එතනින් කොළඹට යැවුනා. හෘදය වස්තුව පිළිබඳ විශේෂඥ වෛද්‍යවරයා බොහෝම කරුණාවෙන් තරුණ ජෝඩුව කැඳවලා මෙහෙම කීවා.
” බබාගෙ හෘදය වස්තුවේ ප්‍රශ්නයක් තියෙනවා..අපිරිසිදු ලේ පිරිසිදු ලේ එක්ක මිශ්‍ර වෙනවා. ඒකයි බබා නිල් පාට උනේ. සැත්කමක් කරන්න තාම පොඩි වැඩි. අපි බලමු…”
සුනිල් – ශාන්ති යුවලට ගිනි පත්තු උනා.
” නුවර .. හීරැස්සගල ඉන්නවා සාස්තර කියන කෙනෙක්. කිරි ගහට ඇන්නා වාගේ සේරෝම කියන. එතනට ගියා නම් මොකද වෙලා තියෙන්නෙ, මොනවද කරන්නේ කියල දැන ගන්න පුළුවන්” වැඩිහිටියෙක් කීවා.
කුඩා දරුවා හුස්ම ගත්තෙ අමාරුවෙන්. ඒ නිසාම ඈ නිතරම මොර හඬ දීල අඬන්න ගත්තා.
ඔවුන් කොළඹ ග්ලාස් හවුස් ගිහින් දොස්තර තේනබදු චැනල් කලා. ඒ තමා හදවත පිළිබ්ඳ විශේෂඥ වෛද්‍යවරයා.
” මොනව හරි දෙයක් කරන්න අදහන ආගමකට අනුව. සැත්කමක් කරන්න පුළුවන් වයසක් නෙවේ.අනික මේ වගේ සැත්කමක් සාර්තක වෙන්න තියෙන චාන්ස් එක හරිම අඩුයි”
හෘදය වස්තුවේ අවිධිමත් රුධිර සංසරණය නිසා ඉතා කලාතුරකින් ඇතිවන හදවත් රෝගී තත්වයක්. සුව කරන්න බෑ. මේකට කියන්නේ අයිසෙන්මෙන්ජර් සින්ඩ්‍රෝම් කියල. තේරුනාද ? හොඳින් බලා ගත්තොත් සමහර විට අවුරුදු 20 ක් විතර ජීවත් වෙයි ඒත් එක්තරා අවස්තාවක මේ තත්වය තිබූ අයෙක් අවුරුදු 60 ක් ජීවත් වූ බවට වාර්තා වෙලා තියෙනවා..
” අපිට ලියුමක් දෙන්න .. අපි කොහොම හරි ඉන්දීයාවෙ ඇපලෝ එකට හරි අරන් යන්නම්”

දියේ ගිලෙන්න යන එකා පිදුරු ගහේ උනත් එල්ලෙනවනේ කියල කියමනක් තියෙන නිසා හීරැස්සගල ගියා මිසක්, ඔය කතා එකක්වත් පිළිගන්න අය නෙවේ. ජනෝදගේ තරුණ මා පියන්. ඒත් සාස්තර කෙල්ල පරල වෙලා කියාපු දේවල් ඔවුන්ගේ හිත් තුල කිඳා බැස හොල්මන් කරන්න පටන් ගත්තා. නෑ .. ඒ රහස් පිට වෙන්න විදියක් නෑ.

ඕං අංජනං දේවතා වෙලි වෙලී දේසා මේසා වාවරං,වෙසමුණි අණින් ඡාහේජ:
ඒසා මේසා උමං ශේෂ්ඨ මේයායා දේව ශැර වලංගුව ඊශ්වර අණින් මාකාලී ඒස්වාහං°~
ඕං සලිබිලිකේ භුන්තා තෙන්ප්‍රයා එංග දේවභාෂා වෛශ්‍රාවන නමස්කාර දිෂ්ටියෙන් පර්වත ආසනවල් වෙවුලවා ශක්‍ර බ්‍රහ්ම නාග සුපර්ණ සිද්ධ විද්‍යාධරා දින්නේ ආසනවල් වෙවුලුවා යකුන්ගේ විමානවල් වෙවුලුවා සිටි සිටි තැනින් ගිනි වැදී නමස්කාර වී බන්ද බන්ද ඒස්වාහං

අන්ජනම් බලන්නේ අවුරුදු 16 ක විතර ගැටිස්සියක්. එයයි , එයාගෙ සීයා කියල හිතන්න පුළුවන් වයසක කෙනෙකුයි තමා ගුරුකම් කරන්නේ. අහල පහල අය කියන හැටියට අන්ජනම් දේවි ලවා හේතුව හෝ රෝග නිධානය හොයා ගෙන , ඊට පස්සෙ මළගිය ප්‍රාණකාරයෙක් හිරිහැර කරනවා නම් එයාව ගෙනැල්ල උපදෙස් ලබා ගන්න එක තමා කෙරෙන්නේ.

මල් තට්ටුව උඩ සුදුපාට පීරිසියක් . ඒ මැද්දෑවේ කළු ලපයක්. ඊට ඉදිරියෙන් දැල්වුනු පහනේ දැල්ල අර කළු ලපය උඩ නටමින් තිබුණා. අන්ජනම් හැමෝටම පේන්නේ නෑ. සුනිලුයි ශාන්තියි ඉස්සිලා බැලුව කිසි දෙයක් පේන්නෙ නෑ.
“සීයේ ඔන්න අන්ජනම් දේවි වැඩියා. දිග වලිගයක්..”
” හා හා ඒ අන්ජනම් දේවි නෙවේ. ඒ හනුමන්තා..”
” සීයේ අන්න හනුමන්තා අතේ කොඩියක්. අන්න කොඩිය බිම තියලා කඩුව ගත්තා අතට”
” තව බලාපං හොඳට”
” අන්න ඒ පාර හනුමන්තා ටිකක් කැලෑ පාරක් දිගේ යනවා. පාර දෙපැත්තේ පුංචි පුංචි ගෙවල්.. අන්න නැවතුනා”
( ශාන්තී , සුනිල්ට කොඳුරමින්.. ඒ යන්නේ අපේ ගේ දිහාවට. අර පෙන්නුම් කලේ කුකුල් ගෙවල්)
” දැන් මොනවද පේන්නේ?” සීය අහනවා
” අන්න හනුමන්තා මැද කුලුණු තියෙන ලොකු ගෙයක් ඇතුලට ගියා.. මොනවත් නෑ. කරුවලයි. “
එක වරම කෙල්ල අමුතු කට හඬකින් කතා කරන්න පටන් ගත්තා.
” චූටි අයියේ.. මම උඹත් එක්ක කිසි තරහක් නෑ. උඹ මට හොඳින් සැලකුවා. මගේ කැත කුණු අත ගෑවා.. ඒත් මට උඹ ගෑණි නම් පේන්න බෑ. උඹේ දරුවා මා ගාවට එවාපන්”

ඒ සුනිල් ගේ මැරුණු නංගී- මාලා ගේ කට හඬ

” අපිට ලියුමක් දෙන්න .. අපි කොහොම හරි ඉන්දියාවෙ ඇපලෝ එකට හරි අරන් යන්නම්”
ඩොක්ටර් කියනව ඔපරේෂන් එකක් කරන්න බෑ කියලා… ඉන්දියාවේ අරන් ගිහින් වැඩේ සාර්තක වෙන්නෙත් නැතිලු..
ජෝඩුව, ලා බාල – තරුණ උන් උනාට හරි කපටියි.
ශාන්ති: ” අපි ටිකක් කල් ඉඳල තව බබෙකුට ට්‍රයි කරමු. අපිට බැරිද දුව ඉන්දියාවෙ එක්ක යනව කියල සල්ලි ටිකක් එකතු කර ගන්න. ඔය ඕන තරම් කරන්නේ. මම පත්තරේ දැකලත් තියෙනව”

ඔය කාලේ දැන් වාගෙ sms/e-mail/facebook තිබුණු එකක්යැ.. ආධාර එකතු කිරීමේ ලිපිය දන්නා අඳුනන අය මාර්ගයෙන් රටේ හතර දිග් බාගයේ ගියා. දුක හඳුනන, සානුකම්පික ජනයා පුළු පුළුවන් ආකාරයට සම්මාදම් උනා.

තව ටිකක් අඩුයි. විසඳුම : විජේපාල අන්කල්. ඒ සුනිල්ගේ දුර නෑ කෙනෙක්. වැඩ කළේ ජනාධිපති කාර්යාලේ.
” හරි. මම ලක්ෂ එක හමාරක් පාස් කරවල දෙන්නම්. හැබැයි මට තුනෙන් එකක් ඕන. මම හෙට අනිද්ද පැන්ෂන් යන මිනිහ” ( ඕවයේ හැටි එහෙමයි )

ඉතිරි ටික හරිම නීරසයි. ඒ නිසා ඉක්මණින් කියල දාන්නම්. මෙහෙමත් මිනිස්සු.
සුනිල්-ශාන්ති-ජනෝදා රැගත් එයාර් ලංකා යානාව ඉන්දියාවේ චෙන්නායි බලා පියාසර කළා, ලාබ හෝටලයක නවාතැන් ගත්තා.සතියක් විතර එහෙ මෙහෙ ඇවිද්දා.
ආපහු ආවා. දන්නා අඳුනන අයට බොරු එකසිය විස්සක් විතර කීවා. ගෑණි‍යි මිනිහයි එක පයින් ඉන්නවා නම් මොනවද කරන්න බැරි?

තනි තට්ටුවට තිබුණු , නොයෙක් අමාරුකම් නිසා බාගෙට නතර කර තිබිණු උඩු මහලේ වැඩ නිම කර කුලියට දුන්න.
හාමුදුරුවන්ගේ අනාවැකිය හරියටම හරි. දරුවාට අපල නමුත් දෙමාපියන්ට සුබයි.
එක් අවාසනාවන්ත උදෑසනක .. කුඩා ජනෝදාගේ ප්‍රාණය නිරුද්ධ සීතල සිරුර දිටු සුනිල්ගේ අම්මා.. ” පවු අසරණී.. ගෙනා ආයුෂ ඔච්චරයි වෙන්නැති කීවා.

Singlish

Netflix එකේ හොඳ චිත්‍රපටියක් හම්බ උනා. Spanglish .. අවුරුදු 20 ක් විතර පරණයි. මට නම් අළුත්. ඇඩම් සැන්ඩ්ලර් රඟපාන. Comedy යටතේ තමා වර්ගීකරණය කර තිබුනේ. එහෙත් ඒකේ කොමඩියකට එහා ගිය දෙයක් මා නම් දුටුවා. ඇමරිකාව සහ මෙක්සිකෝව කියන්නේ එකම භුමියේ තිබෙන දේශසීමා වැටකින් වෙන්වුනු රටවල් දෙකක්.
මෙක්සිකෝව කියන්නේ ලස්සන ඉපැරණි සංස්කෘතියක් ඇති අපමණ සම්පත් වලින් පිරුණු එහෙත් ලංකාව වාගේ දූෂිතයන්ගෙන් පිරි රටක්. හැම මැක්සිකානුවෙක්ම බලන්නේ කෙසේ හෝ ඇමරිකාවට පැන ගන්න. මෙක්සිකන්වරුන්ගේ භාෂාව ස්පැනිශ්. ඇමරිකන්වරුන්ගේ භාෂාව ඉන්ග්ලිශ්. දේශ සීමාවෙන් ඇමරිකාවට හොරෙන් ඇතුලු වූ තරුණ අම්මා කෙනෙක් සහ දියණියක් මුහුන දෙන ගැටලු රැසක් සහිත ලස්සන කතාවක් ස්පැන්ග්ලිශ්.
සින්ග්ලිශ් කියන්නේ නාගරික හෝ නාගරික වෙන්න දඟලන අය සිංහල සහ ඉංග්‍රීසි අමු අමුවේ මිශ්‍ර කර කතාකරන භාෂාවයි. දැන් විවිධ රූපවාහිනී නාලිකාවල කිසි හිරිකිතයක් නැතිව සින්ග්ලිශ් යොදා ගන්නවා. හැබැයි ඉලෙක්ට්‍රොනික් , ඉලෙක්ට්‍රික් , කොම්පියුටර් සම්බන්ධයෙන් කතා කරන විට එම වචන වලට ගැලපෙන සිංහල වචන වල හිග කම නිසා එහෙම සින්ග්ලිශ් යොදා ගත්තත් වරදක් කියන්න බෑ.

සමහර සිංහල වචන තියෙනවා ඒවා කොහොම හැදුනද කියා හිතා ගන්න බැරි. උදා.. අපි කෙල්ලන්ට බඩුව කියල කියනව. දවසක් මම බස් නැවතුම්පලක හිටි ඉතා ලස්සන තරුණ කෙල්ලක් දිහා බලන් හිටියා ඇයට නොදැනෙන්න. මා අසල සිටි මා ටිකක් හඳුනන සුද්දෙකුත් ඒ ලස්සන කෙල්ලත් , මා ඇය දිහා බලාන ඉන්න හැටිත් දැක මගෙන් අහනවා, “good material..haa ?”
material කියන්නෙත් බඩුව කියනා එකටයි.
සමහර වචන තියෙනවා කෙලින්ම වෙනත් භාෂාවකට හරවන්න අමාරු , පැහැදිලි අර්තයක් දෙන්න බැරි.. උදා..
මන්ත්‍ර, නිර්වාණ, කර්ම , සන්සාර, පන්ඩිට්.. මේවා සිංහල වාගේ පෙනුනත් සංස්කෘත වචන. නිර්වාණ කියන එක ලේසියෙන් විස්තර කරන්න බැරි නිසා ඉංග්‍රීසියෙනුත් Nirwana විදියටම භාවිතා කරනවා. සුද්දෙකුට මොකක් හරි හදිසි විපතක් උනොත් bad karma කියල කියනවා.

ටිකක් Mud – මඩ ගෑවුනාට අපි ගොවිතැනට ආසයි. හේන් ගොවිතැනට හෝ කුඹුරු මඩ ගොවිතැනට. හේනක් නම්, බිම එලි කර, අනවශ්‍ය දැව දඬු පුලුස්සල, වැට බැඳ, බිම සකස් කිරීමට වගේම මඩ ගොවිතැනේදී , නියර රැස , නියර බැඳ , කඩාඬු බැඳ, බිම් නගා, සී සා, වතුර බැඳ වැපිරීම දක්වා ක්‍රියාවලියට අස්වැද්දුම කියලා කියනවා. මෙය ඉංග්‍රීසියෙන් විස්තර කරනවා නම් bringing of land under cultivation කියන එකට එච්චර බර අරුතක් නොදෙන asweddumization කියන වචනය වැඩිය භාවිතා නොකලත් එහෙම වචනයක් තියෙනවා.

ඉතින් අර වාගේ ලස්සන බඩුවක් – මැටීරියල් එකක් දැක්කම පිරිමි අපි කරන්නේ මනසින් ඇයව නිර්වස්ත්‍ර nude -නියුඩ් කරන එකයි. නියුඩ් කරන්නේ ඇඳුම් ගැලවීමෙන්.
මම පරණ කෙටි කතාවක කියවා තිබෙනවා…. අවාසනාවකට ලේඛකයා මතක නැත. ඉස්සර ආණ්ඩුවේ ඉහළ නිලයක් තිබුණා DRO කියල. ගැමියන් කීවේ ඩීයාරො උන්නාන්සෙ කියල. මේ ජරා, වැඩකට නැති පළාත් සභා එන්න කලින් ඒ. ගමේ සාමාන්‍ය පවුලක පිරිමි දරුවෙක් හොඳින් ඉගෙන ගෙන , විශ්ව විද්‍යාලයට ගොස් DRO කෙනෙක් වෙලා උපන් ගම්පළාතටම එනවා. ගමේ කෝපි කඩේ ගැමියන් දෙදෙනෙක් අළුත් ඩීයාරෝ උන්නාන්සේ ගැන මෙහෙම කතා වෙනවා.
” ඕකා දැන් ඔහොම උනාට මං ඌ දන්නෙ හොටු පෙර පෙර නියුඩෙන් ඇවිදින කාලේ ඉඳල” කියල. නියුඩෙන් කියන්නේ හෙලිකොට්ටෙන්.. ඇඳුම් නැතිව.

වී ඇටයක රළු පිට පොත්තක් තියෙනවා. ඒක ඇතුලේ තමා හාල් ඇටේ තියෙන්නේ . වී පොත්තයි ,හාල් ඇටෙයි අතර මැද තුනී සිවියක් තියෙනවා. ඒ නිවුඩ්ඩයි (Bran). වී පොත්ත ගැලෙවුවාම නියුඩ්ඩ පේනවා. කාගේ හරි ඇඳුම් ගැලෙව්වාමත්, නියුඩ්. කෝමද ඒක ?

ඉතින් කාන්තාවකගේ නම් නියුඩ්ඩ දැක්කාම හූකින් hooking කරන්න හිතෙනවා. ඒ කියන්නේ ඇයත් සමඟ ලිංගිකව හැසිරෙන්න. සුද්ද සිංහලෙන් කිව්වොත් හු**න්න. Carry කියන්නේ යමක් ඔසවා ගෙන යන එකට. අර ගෙන යන එකට.
සිංහලෙන් කැරි කිව්වොත් අමු කුණුහරපයක්. ඒත් එහෙම නෑ කැරි කියන්නේ sperm ශුක්‍රාණු. ඒවත් කරන්නේ අර ගෙන යන එක. මොනවද අරන් යන්නේ. ජීවිතයක්. ප්‍රාණයක්.
ඉතින් hooking කරන කොට carry ගියාම කාන්තාව බඩ වෙනවා. ගම්වල ගෑණු කියන්නේ “එයා බඩින්” කියල. budding කියන්නේ අංකුරණය කියන එක. ඇය මිනිස් අංකුරයක් දරා ගෙන ඉන්නවා.

කෙල්ලක් බඩ කරන එක හොඳ වැඩක්ද ? Nah… ඒකත් නෑ කියල කියන්න පුළුවන්. පොඩි කොල්ලෙක් එහෙම කලා නම් ඌ attaboy කෙනෙක් නැත්නම් ඇට්ටරයෙක්,

හිල

යකඩ මල්ල ගුල්ලො විදපුවාම හාල් මල්ල බලන්නෙවත් නැතිව විසි කරන්න කියල ගැමි කතාවක් තියෙනව. මින් අදහස් කෙරෙන්නේ ගුල්ලන් හිල් කරන්නට සමර්තයන් බව, නොව වෙනත් කතාවකි. ගුල්ලන්ට ඕනෑම දෙයක් හිල් කිරීමට පුළුවන.
වඩුවන්ද හිල් කිරීමට දක්ෂයින්ය. ඒ සඳහා වඩුවන් බුරුමය , අවගාරය වැනි මෙවලම් යොදා ගනී. ඒ එක්දාස් නමසිය බර ගණන් වලය. දැන් ඕනෑම දෙයක් සුටුස් ගා හිල් කිරීමට නවීන උපකරණ ඇත.
හිල කියන එක කුණුහරපයක් වගේ එකක් යැයි මා දැන ගත්තේ ගමේ ඉස්කෝළේ බාලාංශ පන්තිවල ඉන්නා කාලයේමය. එකම පන්තියේ අවුරුදු ගණන් පේල් වෙවී – පේල් වෙවී හුන් සූරියම්පල , දසනායක වැනි අයගෙන් මම කුණුහරප අත්පොත් කළෙමි.
” ඒයි අළුත් හින්දි බයිස්කෝප් එකක් ඇවිල්ල තියෙනවා”
” ඒ මොකක්ද ?” කිසිවක් නොදන්නා මා වැනි තවත් අහිංසකයින් අසයි.
” හිංගියේ ජලක්.. ජලක්” උන්ට අනුව හිල විතරක්ම නොව ජංගියද කුණුහරපයක්ය.
ගමරාළ , ගමහාමිනේ සමඟ නිදා ගන්න ලෑස්ති උනා. ලාම්පුව නිවා දැම්මා. ගමරාළ “කෝ හිල.. කෝ හිල” කියමින් යමක් හෙව්වා. ගමරාලට ඇඳේ තිබී අලයක් හමු උනා. එයා ඒක පහුවදා උදේම පැල කලා. කාලයක් ගියාම එය දළු ලා, පසුව අල ලබා දුන්නා. දසනායකලාට අනුව කොහිල අලයේ උපත එයයි.
ඒක ලස්සන අහිංසක කාලයක්. අපේ කුණුහරුප ඒවායි.
දසනායකලා තරම් “පැහී” නොසිටි මම පාසලේදී උගත් දේ දෙමාපියන් ඉදිරියේම ඇද බාමි.
බොහෝ විට අම්මා රවා බලයි. සිනාවක් ගුලි කර ගනී, ලොකු නැන්දා අතින් කට වහ ගෙන එළියට දිව යයි.
” සාගරයක් මැද – පුංචි රටක් ඇත
පුංචි උනත් රට- ලොකු වැඩ කර ඇත. මේ ඒ කාලේ ගුවන්විදුලියෙන් ප්‍රචාරය වූ ගීතයක කොටසක්. දසනායකලාට සූරියම්පලලාට වෙන මොනවා බැරි උනත් මේවා නම් පුළුවන.
“මයිල් ගොඩක් මැද- පුංචි හිලක් ඇත
පුංචි උනත් හිල ලොකු වැඩ කර ඇත”. මේ උන්ගේ නිර්මාණයක්.
මේ ළමයා පුළුවන් තරම් ඉක්මණට වෙන ඉස්කෝලෙකට දාන්න ඕන. මගේ ගායනය අසා ලොකු නැන්දා කීවාය.

පරිප්පු වඩේ එකට වඩා උළුඳු වඩේ එකේ මිළ වැඩිය. ලාබ බඩුවේ හිලක් කිව්වාට මොකද හිල ඇත්තේ උළුඳු වඩේ එකේය.
හිල විවිධාකාරයෙන් අපේ ජීවිත වලට සම්බන්ධ වේ. ලොකු මාමා සතු මොරිස් මයිනර් කාර් එකක් විය. බැටරිය බැස්සදාට ලොකු මාමා “L” අකුර හැඩය ඇති යකඩ කොක්කක් කාර් එකේ බොනට් එකට පහලින් ඇති හිලකට ඔබා වෑයමින් කැරකූ විට රිය අපූරුවට පණ ගැන්වෙයි.
හිල ලොකු උනත් ප්‍රශ්නයක්. පොඩි උනත් ප්‍රශ්නයක්. පිරිමි වන අපි දනිමු. ඉඳි ආප්ප වංගෙඩියේ හිල්ද ගාණට තිබිය යුතුය.
හිලට ඉංග්‍රීසියෙන් “හෝල්” කියයි. ශාලාවට කියන්නේද “හෝල්” කියලාය. සද්දෙ එක වගේ උනාට ලියන්නෙ දෙවිදියකටය.
කාන්තා විද්‍යාලයේ අභිනව ශාලාව විවෘත කිරීමට ගිය හිටපු ජනාධිපති, ප්‍රේමදාස මහතා ” අයි හෑව් නෙවර් සීන් අ හෝල් ලයික් ලේඩීස් හෝල් ” යැයි කියා ඇත. ඒ අර hole එක නොව hall එකය.
මේ හිලක් ගැන තවත් කතා පිංචකි.
තරු පහේ හෝටල කාමරයක හුන් මැදිවියේ කාන්තාව , Front Desk එකට කතා කොට පිරිමියෙක් හෙළුවෙන් ඉන්නා බවට රපෝර්තු කළාය. කළමණාකරු වහා දිව ආයේ ඒ අවිනීත මිනිසාට යස පාඩමක් උගන්වන්නටය.
” කෝ කොහේද?”
” ඔය මේසෙ උඩින් පුටුව තියල ඒකට නැගල අර පුංචි හිලෙන් එහා කාමරය දිහා බලන්නකො. මම කියන්නෙ බොරුද කියලා..”
නවගාරයෙනී ගලනා ඕජස් මේ කුණු සිරුරා. “මේ බුදු දහමට සම්බන්ධ ගීයක කොටසකි. ඉන් කියැවෙන්නේ උඩින් කොච්චර ඔප දැම්මත් හිල් 9 කින් ඕජස් ගලන ශරීරය කුණු ගොඩක් බවය. ඒ හිල් 9 මොනවාදැයි මම ගණන් කර බලමි. ඔබත් එසේ කර බලන්න.
විය සිදුරෙන් අහස බැලීම, හිල් කූඩෙන් වතුර ඇදීම , මේ ආගමට සම්බන්ධ හිල් ගැන තවත් කතාය.
දෙහිඕවිට පැත්තේ තරුණියක හා විවා වූ ලොකු මාමා ඇය කැන්දා ගෙන ආවේ හත්දා මගුලක් කෑමෙන් පසුවය. ඒ කාලේ හනිමූන් කියා කොහේවත් ගියේ නැත. අප ජීවත් වූ එම නිවසේ එකම ජනේලයක් සහ එකම දොරක් ඇති අද්භූත කාමරයක් විය. අප එය හැඳින්වූයේ කළුවර කාමරේ කියලාය. පවුලේ අය හනිමූන් ගියේද , කාන්තාවන් දරුවන් ලැබුවේද ඒ කාමරය තුළය.
ඔය කාලේ මගේ වයස අවුරුදු 7 කි. මා සමඟ එකට වැඩුනු මගේ ඥාති සොහොයුරාට 12 කි. ඔහු මට වඩා දේවල් දනී. ” ඒයි වරෙන් වැඩක් පෙන්නන්න” ලොකු මාමා සහ නැන්දා කලුවර කාමරයේ දොර වසා ගත් පසු ,දොරේ යතුරු හිලෙන් බැලීමට සොයුරා හිල මට බාර දුන්නේය.
“මුන් හැදිලා ඉවරයි. දුවපියව් යන්ට” පිටුපසින් ආ අම්මා මට පහර දුන්නේ මොකකින්දැයි මට මතක නැත.
හිල සම්බන්ධ ක්‍රීඩාද ඇත. ඒ වස කම්මැලි “ගොල්ෆ්” සහ “කැරම්” ක්‍රීඩාවන්ය. ගොල්ෆ් ක්‍රීඩාවේදී බෝලය හිලට දැමිය යුතු අතර ඉත්තන් හිල් වලට දමන්නේ කැරම් ගහන විටය.හිල් අපට ප්‍රයෝජනවත් උවද පපුවේ හිල් හට ගැනීම මාරාන්තික රෝගයකි.
තම දියණියගේ පපුවේ හිලක් ඇති බවට ව්‍යාජ ලේඛණ සාදා ගෙන, ඇය ඉන්දියාවට ගෙන යාමට අවශ්‍ය බව කියමින් හතරවටින් සම්මාදම් කොට, ඒ ගමන නොගොස් නවීන පන්නයේ නිවසක් සාදා ගත් පියෙක් ගැන ඒ කාලේ පත්තරවල වාර්තා විය.
ජීවිතයේ සැඳෑ සුවය ගෙවන මගේ හිතට හිල ගැන ලියන්න අදහස් ගලා එන්නෙ දිය ඇල්ලකින් වාගේය.
මේ තවත් කතා පිංචකි.
ආණ්ඩුවේ ඉස්පිරිතාලේ දිග පෝලිමකි. රෝහල් සේවකයෙක් , ඉතා සුන්දර කෙල්ලක් ගෙනැවිත් පෝලිමේ මුලට හිටවීය. ඔහුගේ මරුමුස් පෙනුම නිසා කවුරුවත් කතා කලේ නැත.
ඒත් එක් කට හැකරයෙක්.. ” ඕං හිලේ බලේ” යැයි කීවේය. හිලේ බලේ පෙන්වීමට අපට 2024 දී පුළුවන.
ලංකාවේ දේශපාලකයින් තෝරන්නේ අපේක්ෂකයාගේ නමට ඉදිරියෙන් ඇති හිස් කොටුවේ කතිරයක් ගැසීමෙන් උනාට ඇමරිකාවේ කෙරෙන්නේ අපේක්ෂ්කයාගේ නමට ඉදිරියෙන් හිල් කිරීමය.
කෙතරම් මහළු වුවද හිලේ රසය සහ බලය ගැන තව තවත් ලිවීමට සිත් දේ.
මට ඉතා මනරම් තරුණ කාලයක් විය. මා නාරාහේන්පිට බෝඩිමක නතර වී හිටි කාලයේ එහි තරුණ බෝඩිම්කාරියන් තුන් දෙනෙක්ද, මාද ඇතුලුව පිරිමි බෝඩිම්කාරයන් හතර දෙනෙකුද විය. විශාල නාන කාමරය ගඩොල් බිත්තියකින් දෙකට බෙදා එක් පැත්තක් ගැහැණුන්ටද, අනෙක් පැත්ත පිරිමින්ටද වෙන් කර තිබුණි. ගඩොල් බිත්තියේ බැලූ බැල්මට නොපෙනෙන හිලකි.
ඉතා සුන්දර “මැණිකේ”බෝඩිමට ආවාට පසුව අර හිල ටිකක් ලොකු වූ හැටිද මට මතක් වේ.

ණය

ශ්‍රී ලංකාවේ ජාතික ගීතය මුලින්ම ලියා තිබුණේ “නමෝ නමෝ මාතා- අප ශ්‍රී ලංකා” කියා පටන් ගන්නටය. එහෙත් කවුදෝ බක පණ්ඩිතයෙක් “න” අපායාක්ෂරයක් යැයිද, ඒ විදියට ජාතික ගීය පටන් ගැනීම රටට සුබදායක නොවන බවද කියා එය වෙනස් කළේය.
හැබැයි රටට ඇතිවූ සුගතියක් නැත. හැඳිගෑවිලාම ගියාය.
ඇත්තටම අපායාක්ෂරය විය යුත්තේ “න” නොව “ණ” යි. ඒ මන්ද කියනවා නම් “ණ’ යන්නෙන් පටන් ගන්නා වචන සිංහළ ශබ්ද කෝෂයේ ඇත්තේ (මා දන්නා පරිදි ) එකෝම එක වචනයකි. ඒ “ණය”ය.
ඕනෑම ව්‍යාපාරයක් කර ගෙන යාමේදි “ණයට” දීම සිදු කළ යුතුය. එය ගනුදෙනු කරුවන් අද්දා ගැනීමේ උපක්‍රමයකි. එහෙත් අත්පිට මුදලට වඩා “ණය” ගනුදෙනු කරන සමහර ව්‍යාපාරස්තාන වල මේ වාගේ උපහැරණ වාක්‍ය මා දැක ඇත.

ණයට දීමෙන් මුදලත් මිතුරාත් නැතිවේ.
ණයට ඉල්ලා අමනාප නොවන්න
ණය දීමෙන් මුදලත් බිරිඳත් නැතිවේ
අද මුදලට හෙට ණයට

මා විවා වන තුරුම කිසිවෙකුට ණය වී තිබුණේ නැත. එහෙත් ක්‍රමයෙන් ජීවිතය සංකීර්ණ වෙද්දී , ආපදා ණය, වාර්ෂික ණය,බයිසිකල් ණය, වාහන ණය, අර්තසාදක ණය, සේවක ණය යනාදී මෙකී නොකී ණය වලට ඇබ්බැහිවීමට මට සිදුවිය.
ණය ගැනීම විලි ලැජ්ජා නැති වැඩකි. ණයට දෙන්නා, ණයහිමියා වන අතර ණයට ගන්නා, ණයගැතියාය. ණයහිමියා, ණය ගැතියා සොයා නිවසටම එන විට සිදුවන්නේ “නිවාස ණය” අරන් සැදූ ගේ ඇතුලේම හැංගෙන්නටය.
මාතරින් පැමිණ අපේ ගමේ කාන්තාවක් හා විවාහ වූ බන්දුලසේන මාමා රැකියාවට කළේ 8% පොලියට ණය දීමය. 8% එක දවසකටය. හැමදාම හවසට පොලී මුදල් එකතු කරන්නට නගරය පුරාම ඇවිදීම බන්දුලසේන මාමාගේ දින චරියාවයි.
ඔහුගේ බිරිය , කමලා නැන්දා එදා වේල යාන්තමින් ගැටගහ ගත් කාන්තාවකි. එහෙත් විවාහයෙන් පසුව ඇයගේ අත- මිට සරු වන්නට විය. ගමේ උන් කීවේ කමලා නැන්දා , බන්දුලසේන මාමාගේ පරණ ණය කාරයෙක් බවය.
පොරොන්දුවූ පරිදි නියමිත දිනට ණය මුදල නොගෙවූ කෙනෙකුට ඔහු බැණ වැදුනේ “ලබන ආත්මේ ගෙවාපිය” කියලාය.
බැංකුවල සේවය කරන අය නම් Bad Debts (බොල් ණය) සහ Doubtful Debts ණය ගැන දනිති. දැනට රැකියාවක් කරන මගේ දියණිය ඉඳහිට මගෙන් ගානක් ඉල්ලයි. දෙවතාවක් නොසිතා ඇය ඉල්ලන්නේ කීයක්ද, එම මුදල ඇයට ලබා දෙන්නේ ඉතා කැමැත්තෙන්ය.
” තාත්තෙ මේක කවද්ද ආපහු ඕන?”
” නෑ.. මම ඒක doubtful debts පොතේ ලියා ගත්තා” කියනවිට ඇය ඊට දක්වන සුන්දර සිනහව දුටුවිට එම මුදල bad debt -බොල් ණය පොතේම ලියා ගන්නට සිතේ.

” ළමායී.. අපේ රටේ ප්‍රධාන ආදයාම් මාර්ග මොනවාද ” ප්‍රජාචාරය ඉගැන්වූ විජේරත්න ගුරුතුමිය එසේ අසනවිට අපි කට පාඩමෙන් “තේ – රබර්- පොල්” යැයි කීවෙමු.
ඊට කලකට පසුව අපේ ප්‍රධාන ආදායම් මාර්ගය වූයේ “ඇඟලුම් සහ අරාබියට යවන හවුස් මේඩ්ලා”ය.
දැන් අපේ අලුත්ම ආදායම් මාර්ගය විදේශ ණයය.
අප විදේශයන්ට ණය වී ඇති ප්‍රමාණය ටක්කෙටම කීමට රටේ ජනාධිපතිට, අගමැතිට තබා රටේ මුදල් හසුරුවන මහ බැංකුවේ අධිපතිටවත් නොහැකිය.
හැබැයි මේ ටික නම් ටක්කෙටම කීමට මට පුළුවන.
මේ ණය , මේ කපේදී නම් ගෙවා ඉවර කළ නොහැකිය. රටේ සංවර්ධනයක් නැත.
සුදු සංචාරයෙක් හෝටලයකට ගොඩ වී, කළමණාකරු අතට මුදල් නෝට්ටුවක් දී තමාට ඉස්තරම් කාමරයක් අවශ්‍ය බැව් කීය. “ටිකක් ඉන්න ” කී කළමණාකරු වහා ගොස් , හෝටලයට කෑම බීම සපයන සැපයුම්කරුට ඒ මුදල් නෝට්ටුව දුන්නේය. ඒ මීට කලින් ණයට ගෙන ඇති දේ සඳහාය.සැපයුම්කරු වහාම පොලී මුදලාලි සොයා ගොස් අර මුදල් නෝට්ටුව දී පැරණි ණයක් ගෙවා දැමීය. “ණයමුදල ” ලැබීම නිසා චූන් වූ පොලී මුදලාලි වහාම නගරයේ සිටි ගණිකාව සොයා ගොස් අර මුදල් නෝට්ටුව දුන්නේ කලින් “ණයට” බුදියා ගැනීම වෙනුවෙන්ය. ගණිකාව ඒ මුදල් නෝට්ටුවම රැගෙන හෝටලයේ කළමණාකරුගේ පැරණි ණයක් ගෙවා දැම්මේය.
“උඹලගෙ හෝටලෙ මහ සවුත්තුයි.. කස්ටමර් සර්විස් අන්තිමයි” සංචාරකයා අර මුදල් නෝට්ටුව උදුරා ගත්තේය.

හෝටලය, සැපයුම්කරු, පොලී මුදලාලි , ගණිකාව යන සිව් දෙනාම ණය බරින් නිදහස්ය. එහෙත් අලුතින් දෙයක් එකතු වී නොමැත.
අපේ රටේ ආර්තිකයද මීට සමාන යයි මට සිතේ.

තරුණ කාලේ මුඩුක්කු පාරක ඇවිදින්නට යනවිට බාගෙට ඇඳ ගත් අවිනීත කාන්තාවක් ” අදත් ණයට හු*න්ට ආවද ? බැහැපිය එලියට” කියා මිනිහෙක් දොට්ට දැමූ අයුරු මට සිහිවේ. මැදපෙරදිග සේවයට යන බොහොමයක් ගැහැණුන්ට තම හාම්පුතා සමග බුදියන්නට සිදුවේ. ඒත් ණයටය. නැත්නම් මාසේ අන්තිමට ලැබෙන පඩියට හිලව්වටය. තවත් විදියකට කියනවා නම් ලංකා මාතාව ණයට හු*න ගණිකාවකගේ තත්වයට පත් කොට ඇත.
වී ගොවියා පොහොර ටික,බිත්තර වී ටික, වල් නාශක , කෘමිනාශක ටික ගන්නේ ණයටය. ණයහිමියා කමතටම පැමිණ ණයට හිලව්වන්නට අස්වැන්න රැගෙන යයි. ණය වී කුඹුරු කරනවාට වඩා කඩේ හාල් කෑම ලාබය. ඒ සාමාන්‍ය කුඹුරු ගොවියාගේ මතයයි.

ඒ කාලේ අපේ තාත්තාට පඩි ලැබුණේ 25 දාය. දවස් 24 ක් කඩේ ණය පොතට බඩු ගන්නා අම්මා 25 දා වහාම ණය ගෙවා දමයි. ණයට ගන්න නිසා සාමාන්‍ය මිළට වඩා වැඩි පුර ගණන් දමා ඇත.

ණයට පැට්‍රෝල් ගහනවා නම් මිළ ටිකක් වැඩිය.

ඒ ගැන ඇසූ විට කඩේ මාමා කියන්නේ ” අපිත් බඩු ගන්නේ ණයටනේ.. මාසයක්ම බලා ඉන්න එපායැ” ඊට එහා අම්මාවත් තාත්තාවත් කතා නොකරයි. කතාව ඇත්තය. කඩේ මාමා ඔරොප්පු උනොත් කාටත් පෙනෙන්නට අපේ ණය පොත කඩේ බිත්තියේ එල්ලා තබන්නට බැරි නැත.
මාසයක් තිස්සේ අතටම දියවූ ණය පොත වෙනුවට කඩේ මාමා අලුත් පොතක් දෙයි. ඊට අමතරව ජනවාරි 1 දා කැලැන්ඩරයක්ද දෙයි.
ණය වීම විලි ලැජ්ජා නැති වැඩක් නිසා අම්මා කඩේට යන්නේ ගනුදෙනුකරුවන් අඩුවෙලාවක් බලාය.
ණය වී මගුල් කෑම ඊටත් වඩා විලි ලැජ්ජා නැති වැඩකි.
“බැංකු ණයක්වත් ගම්මුද?” කියා අම්මා ඇසුවේ මගේ නංගීගේ මගුලට අවශ්‍ය මුදල් සපයා ගැනීමටය. තාත්තාටත්, බාප්පාටත් හවුලේ තිබුණු ඉඩමේ තාත්තාගේ කොටස බාප්පාගෙම කොල්ලෙකුට විකුණා දැමූ තාත්තා සතුටින් ගෙදර ආවේය. අපි රතිඥ්ඥා පත්තු කළෙමු. ණය වෙනවාට වඩා තියෙන දෙයක් විකුණා ගෙන කෑම හොඳය.
ඔන්න ඔහේ එන පාරත් පොහොට්ටුවටම ගහනවාය.

බොරු ගොඩක්

බොරු කියන අයගේ දත් පණුවො කනවා… කට ගඳ ගහනවා. අන්තිමට අපායේ යනවා.. යයි කියා දුන් අපේ අත්තම්මා කවදාවත් ඉස්කෝලෙකට ගොඩ වී නැත. ඒත් උන්දෑ දැනුම් සාගරයකි. උපහාස- උපහැරණ කතා කීමට දස්සියකි.
මගේ අත්තම්මා ඇතුළු බොහෝ අයගේ අත්තම්මලා බොරුවේ උපතයි.
කැලේ කපටි රජා නරියා යැයි කියා දුන්නේ මගේ අත්තම්මාය. ඒ අර කපුටා සහ කේජු කෑල්ල කතාවේ කපුටාගේ හොටේ තිබුණු කේජු කෑල්ල කපටි කමින් උදුරා ගත්තු නරියෙක් නිසාය. තවත් දිනක ඇල පාරක් අයිනේ හුන් ඉබ්බෙකු අල්ලා ගත් නරියෙක් ඌ කෑමට සැරසුනා.
ඉබ්බා – “ඒයි යාළුවේ.. මගේ කටුව තදයි. ඔහොම කන්න බෑ. අර දිය පාරේ දාල ටිකක් පොඟවල ගත්තා නං…”
නරියා, ඉබ්බා දියට දමා , උගේ එක පාදයක් ඉබි කට්ට මත තබා ගෙන හිටියා.
නරියා – ” දැන් පෙඟිලා ඇද්ද ?”
ඉබ්බා – ” දැන් නම් පෙඟිලා.. ඒත් උඹේ කකුල තියෙන තැන නම් තාම මදි”
නරියා කකුල ටිකක් බුරුල් කලා. ඉබ්බා සුටුස් ගා දිය යටින් පීනා ගොස් පණ බේරා ගත්තා.
ඊයේ නරියා කපටියෙක් උනෙත්, අද නරියා මෝඩයෙක් උනෙත් කොහොමද කියා මා ඇසුවේ නෑ. සමහර විට ඒ වෙන නරියෙක් වෙන්න ඇති.
ලංකාවේ සිංහයින් නැත. ඒත් අත්තම්මා කියන්නේ සිංහයාගේ ගර්ජනාවට අලි ඇතුන්ගේ කුම්බස්තලය පුපුරා යන බවය. උන්දෑ මහනුවර බෝගම්බරදී මද්දුම බණ්ඩාරගේ හිස ගසා දැමූ හැටි විස්තර කරන්නේ දෑහින් දුටු ගාණටය.
අත්තම්මලා විතරක් නොවේ අම්මලාද බොරු කියත්. මේ ලෝකෙට බබාලා දෙන්නේ සුරංගනාවියන්ය. මා අහුලා ගෙන ඇත්තේ රෝස කැලෙන්ය. එතකොට තාත්තලාගේ කාර්යභාරය කුමක්ද ?
ඊ ළඟට ඉස්කෝල සම වයසේ මිතුරන්ගෙන් අපි බොරු ඉගෙන ගනිමු. අපේ රංචුවේ සිටි චූලරත්නයා කතා සාගරයකි. සුදු සාරියකින් සැරසී ළමයෙක් වඩා ගෙන සිටින මෝහිණී ඔහු දැක ඇත. රෑ කාලයේ මූසල හඬකින් කෑ ගහන බෝදිලිමා පිරිමියෙකු දුටු විට යකෙකුගේ වේශය ගෙන පිරිමින්ගේ ඇඟට පැන ඇඟ සූරා දමයි. දවල්ට ඌ කටුස්සෙකි.
ඊ ළඟට ඉහල පන්ති වලට ගියාම..
“ලෝකෙන් උතුම් රට ලංකාවයි- සිරි ලංකාවයි..
වවමු.. වවමු.. වවමූ”
ගීතය ලියා ඇත්තේ හිටපු අධ්‍යාපන ඇමැත්තෙක් වූ ඊරියගොල්ල මහතාය. එහෙත් ඊට බොහෝ කලට පෙර අලසකමින් නිදා සිටි සිංහළයන් අවදි කිරීමට ” ඇස් ගෙඩි වලට හෙණ ගහලද සිහලුන්නේ” යයි කියා ඇසුවේ විජාතිකයෙකි. එසෙම සිංහළත් නොවන ගායිකාවක් ” අන්තිමේදී බුදියන පැදුරත් දැන් දැන් පිට රටින් එන්නා” කියා ගැයුවාය. පිටරටින් බඩු එන කොට අපේ ඩොලර් හිග වේ. ඒ නිසා දැන් තියෙන ඩොලර් හිගයට හේතුව ගෝටාබය නොවේය. ඒ උත්තමයා පන්නා දැමීමට අප ඉක්මණ් උනා වැඩි යයි මට සිතේ.
ඊ ළඟට ඓතිහාසික බොරු…. අප සහල් පිටරට පැටවූවා යයි කිසිම සාක්ෂියක් නැත. එහෙත් අපිම අපේ රට හඳුන්වන්නේ පෙරදිග ධාන්‍යාගාරය කියලාය. 1980 මුල හරිය වන තුරු කොටුවේ දුම්රිය ස්තානයට විරුද්ධ පැත්තේ ටිකක් කොටුව පැත්තට වෙන්නට තිබුණු ටකරන් තහඩු වලින් සෑදූ විශාල ගොඩනැගිල්ලක් විය. එහි විශාල ඉංග්‍රීසි අකුරෙන් “THE GRANARY” යයි ලියා තිබුණේය. Granary කියන්නේ ධාන්‍යාගාරය කියන එකයි. දෙවන ලෝක යුද සමයේ ඉංගිරිසි සොල්දාදුවන් සඳයා මෙහි ධාන්‍ය ගොඩ ගසා තිබෙන්නට ඇත. මිලිටරි බාසාවෙන් මෙයට Eastern Granary කියා කියන්නට ඇත. එයම පසු කලෙක පෙරදිග ධාන්‍යාගාරය ලෙසට ඔපමට්ටම් වෙන්න ඇත.

“අප ශ්‍රී ලංකා”… අපේ ජාතික ගීයේද ඇත්තේ බොරු සාගරයකි. “ධාන්‍ය ධනය නෙක මල් පළතුරු පිරි ” සියළුම ධාන්‍ය පිටරටින් ගෙන්වයි. ඒ විතරක්යැ.. ගස් යට කුණු වී වැටෙන සියඹලා පවා ඉම්පෝට් කරයි . ඒ විතරක්යැ දැන් කිකිළි බිත්තරෙත් පිට රටින් ගේනවාලු.
ලංකාවේ මිනිසුන් රැවටීමට ඉතා පහසුය. අවශ්‍ය වන්නේ හාමුදුරුනමක් සහ TV හෝ රේඩියෝ චැනල් එකක් පමණි. මාස ගණන් නිට්ටෑවුන්ට රැවටුනු අපි , කැළණි ගඟ දෙබෑ කරගෙන නාග ලෝකයෙන් මතු වූ ධාතූන් වහන්සේලා වැඳ පුදා ගත්තෙමු. එතැනින් නොනැවතී කාලි අම්මා සාදා දුන් කෝවිඩ් පැණියට රැවටුනෙමු.

ඊ ළඟට අපේ හාමුදුරුවන්ද ඇති තරම් බොරු දෙසා බායි. විශේෂයෙන් උපාසකම්මලා රැවටීමට ඉතා පහසුය. පින්කළාම, පින් රැස් කළාම මතු ආත්මයක විසාකා මහ උපාසිකාව වී , මේළ පළඳනාවක් පැළඳීමට පුළුවන. ඒ මේළ පළඳනාව ඇතෙකුගේ බරට සමානය.
මේ බොරු වලට රැවටී ඇති අපි කොතරම් නිවටුන් වී ඇද්දැයි කියනවා නං… අපි තවමත් ” රාවණා ” නැගිටින තුරු බලා සිටින්නෙමු.
රතු මල් මාලා පැළඳ , තඩි කඩුවක් අමෝරා සිටින බඩතඩි වදකයෙක් දුටු විට සත් හැවිරිදි සාමාන්‍ය පොඩි එකෙක් නම් බිය වී කෑ ගසනු ඇත. අම්මාගේ ඔසරි පට අස්සේ සැඟවෙනු ඇත. එහෙත් 7 හැවිරිදි මද්දුම බණ්ඩාරයන් වදකයා ඉස්සරහට පැන ” මැරෙන හැටි මම පෙන්වමි ” කියූ කතන්දරය විශ්වාස කරන අපි, අම්මිගේ බඩෙන් එළියට ආ විගසම පියවර හතක් ඇවිද පොර ටෝක් එකක් දෙන බෝසත් පැටියා කියූ කතාවද විශ්වාස කරන්නේ බාල කාලයේ සිටම අපේ මොළ ගෙඩි අපවිත්‍ර කරන අපේම අත්තම්මලා නිසාය.

පාපොච්චාරණය

“පහසුවෙන් ඉඳගන්න. මගේ ඇඟිල්ල දිහා ඔහොම බලා ගෙන ඉන්න. මා ඔබට උදව් කරන්න හදන්නේ. හුස්ම ඉහළ පහළ යවන්න. ඔන්න උඩට ගත්තා. ඔන්න ආපසු හෙළුවා.ඔබේ හිත දැන් සැහැල්ලුයි. ඔබට මා කියන දේ පමණයි ඇහෙන්නේ. ඔබට දැන් නිදි මතයි. ඇස් බර වේගෙන එනවා. ඔබට දැන් හොඳටම නිදිමතයි. ඔබ දැන් නිදි.. ඔබ දැන් නිදි.. ඔබ දැන් නිදි.. නිදි… නිදි….”

මානසික රෝහලේ විශේෂඥ වෛද්‍ය තිලක් ප්‍රනාන්දු මහතා මේ නිද්‍රාවට පත් කළේ, මතු පිටින් කිසි අසනීපයක් පෙනෙන්න නැති , එහෙත් අසාමාන්‍ය මානසික ව්‍යාධියකින් පෙළෙන ආරියදාස වීරසිංහ යන අයයි.
ඔහු රජයේ ලිපිකරුවෙක්.දෙදරු පියෙක්. හොඳ සැමියෙක්. හොඳ මිත්‍රයෙක්. හොඳ අසල්වැසියෙක්. යහපත් පුරවැසියෙක්. එහෙනම් මොකක්ද මේ ප්‍රශ්නේ ?…..

උදේ හොඳින් නිවසින් පිටවන ඔහු හවස ආපසු එන්නේ යකා ආරූඪ වෙලා වගේ. වෙනත් කාගෙන් හෝ සිදුවූ වරදකට..සිත් රිදවීමකට කාගේ හෝ එල්ලෙන්න බලා ගෙන. ඉස්සරහට හමුවන්නේ ඔහුගේ බිරිඳද , දරුවන්ද කියන එක ඔහුට ප්‍රශ්නයක් නෙවේ. අතට අහුවන කුමකින් හෝ ඔවුන්ට පහර දුන්නා. ඒත් තත්පර කීපයකින් සියල්ල සමතයකට පත් වෙනවා. පොඩි එකෙක් වගේ පහර කෑ එකා බදා ගෙන වැලපෙනව.

” මම පොරොන්දු වෙනව. ආයෙ නම් මෙහෙම වෙන්නේ නැහැ” ඔහු බිරිඳට පොරොන්දු උනා.
” අනේ ඔයාගෙ පොරොන්දු.. කී දවසක් ඒ පොරොන්දු කඩ කරල ඇද්ද?… මම කියනවට අපි නිකමට වගේ යමුද මානසික වෛද්‍යවරයෙක් බලන්න?”
ආරියදාසගෙ වයසේ අනික් අය කසාද බැඳල ලස්සන පවුල් ජීවිත ගත කරනව. සමහරුන්ට පෙම්වතියන් ඉන්නව. ආරියදාසට පෙම්වතියක් නෑ. එයාට කවුරුවත් කැමති උනේ නැහැ එයාගෙ බාහිර පෙනුම නිසා.
ආරියදාසට හොඳ මතකයක් තිබුණා. එයා පොඩි කාලේ හරි හුරුබුහුටි සාමාන්‍ය පෙනුමැති ළමයෙක්. ඒත් පාසල් යන්න උනාම එයාගේ පෙනුම සම්පූර්ණයෙන්ම වෙනස් වෙන්න පටන් ගත්තා. ගමේ සමහරු එයාට චීනා, ජපනා කීවා. ඒත් ඒ ඇයි කියලා එයාට තේරුණේ නෑ. අසල පන්තිවල ගුරුවරුන් , විශේෂයෙන් ගුරුවරියන් එයාගේ තාත්තගෙ නම මොකද්ද කියල ඇහුවා. ඒ එකක්වත් තේරුම් ගන්න කුඩා ආරියදාසට අපහසු උනා.

පුංචි කටත් , පැතලි නාසයත් , හීන් ඇස් දෙකත් නිසා ආරියදාස ශ්‍රී ලාංකිකයෙකුට වඩා පෙනුමෙන් සමාන වුනේ ටිබෙට් හෝ පිලිපීන ජාතිකයෙකුට. කඩවසම් සිරුරක් වත් ඔහුට තිබුනේ නැහැ. ඔහු සමහරදාට කොණ්ඩෙ කොටට කපනව. ආයෙම වවනව. රැවුල් කපනව. පොයින්ට් එක තියනව. හිටි ගමන් සම්පූර්ණයෙන් බූ ගානව.
ආයෙම නිකටට පහළින් එළු රැවුලක් වවනව. මේ එකකින්වත් ආරියදාසගෙ මුහුණේ පෙනුම වෙනස් වුනේ නැහැ. සමහරදාට ආරියදාස ගෙදර කාමරේ දොර වහගෙන මුහුණ බලන කුඩා කණ්ණාඩියක් අරන් ලොකු කණ්ණාඩියක් ළඟට ගිහින් හරහට ඉඳල තමන්ගේ මුහුණේ පැති පෙනුම කොහොමද කියල බලනව.
අවසානයේ ප්ලාස්ටික් සැත්කමක් කරල හරි තමන්ගේ මුහුණේ විසුළු පෙනුම වෙනස් කර ගන්න ඔහු හිතුවා.
අම්ම කීවේ.. ” උඹේ ඔය කියන තරම් කැතක් නෑ. හිටපන් තව ටිකක්.. උඹේ ඉරණම් කාරි කොහේ හරි ඇති.

අම්ම හරි..වැඩි දවසක් ගියේ නැහැ. ආරියදාසට එයාගෙ ඉරණම් කාරි හමුවුනා.

ලංගම බස් එක පොල් පටවල වගේ. ආරියදාස දුවල ගිහින් ෆුට් බෝඩ් එකේ අන්තිම පඩියට ගොඩ උනා. ඊට ඉහලින් සාරි පොටක්. කළු සාරියක්.. රන්වන් පාට බෝඩරයක් තියෙන. කළු හැන්ඩ්බැග් එකක්. මුහුණ පේන්න නෑ. “බියනෙත්‍ර” ඕ ඩි කොලෝන් පුසුඹක්.
” අනේ මං වැටෙන්න යනව”
ආරියදාස වහාම ඇගේ බඳ වටා අත යවල ඈ අල්ල ගත්ත.

නාවලින් බසයට ගොඩවුනු ඇය , නුගේගොඩින් බැහැල , ආරියදාසට මොකද්ද අමුතු සැම්පලේ හිනාවකින් සංග්‍රහ කරල ” තැන්කියු” කියා ගෙනම සුපර් මාකට් එක පැත්තට ගියා.
ඒක හරිම සාමාන්‍ය සිදුවීමක්. කොච්චර සාමාන්‍යද කියනවානං , ආරියදාසට ඒ ළමය හීනෙන්වත් පෙනුනෙ නෑ.පහුවදා.. මෙන්න එයා ආයෙමත්. කළු හැට්ටයක්. සුදු පසුබිමේ පළල කළු තීරු තියෙන සාරියක් ඇඳල.

” ගොඩක් පිං.. ඊයෙ මාව බේරගත්තට. තව ඩිංගෙන් මම පාරට වැටෙනව.”
“???????”
” නෑ අයියො. මම බෝඩ් වෙලා ඉන්නෙ. විජයබා මාවතේ ගෙදරක..”
“??????????”
” කලු අග්ගල.. අවිස්සාවේල්ල බස් එකේ ගිහින් තව බස් එකක යන්න ඕන”
“???????”
” හා…. එන්න..”
එයාගෙ නම කමණි. උසේ හැටියට මහත. කෝපි මල් හිනාව. තළ එළළුයි.
එයා කැමති වෙල තියෙන්නෙ බාහිර පෙනුමට නෙවි. ආරියදාසගෙ කතාවට. අවංක අදහස් වලට.

එක් සෙනසුරාද දිනක ජෝඩුවම කලු අග්ගල ගියා. බස් එකෙන් බහින කොටම පාර අයිනෙ හිටි ගෑණියෙක් කම්මුලේ අත තියා ගත්ත.

ආරියදාස සාලෙ ඇවිදිමින් බිත්තියේ එල්ල තිබුණු පිංතූර නැරඹුව.
” ඇයි අක්කෙ.. ඔයට ඇස් දෙකක් නැද්ද”? ඒ කමණිගෙ නංගි..

” මේක මගෙ කැමැත්ත. මම එයාට කැමති උනේ එයාගෙ බාහිර රූපෙට නෙවි. මට එයා හොඳයි.. එයා හොඳ කෙනෙක්”

ආරියදාසගෙ ළමා කාලය දුක්මුසු එකක්. තරුණ කාලය ඊටත් එහා. ළමා කාලයේ අනෙක් ළමුනට තිබූ රෝද තුනේ බයිසිකළයක්වත් , ඉලංදාරි කාලෙ රෝද දෙකේ බයිසිකළයක්වත් එයාට තිබුණෙ නැහැ. නිදා ගන්න වෙනම කාමරයක් වත්…..තාත්ත ගෙදර ආවෙ ඉඳල හිටල. ඒ ආවාමත් ගෙදර රණ්ඩු. අම්මත් එක්ක. තාත්ත අම්මට වඩා වයසින් ගොඩක් වැඩි. ආරියදාස හැමදාම වගේ උදේට ඇහැරුනේ , එහෙම නැත්නම් රෑ නින්දට ගියේ ළමා මනසට නොගැලපෙන වචන රොත්තක් දෙකන් වල පුරව ගෙන. ඒ එකම මිදුලේ යා බදව පදිංචිව සිටි අම්මගෙ මල්ලියි , නෑනයි එක්ක අල්ලන රණ්ඩු නිසා. වයස අවුරුදු 15 දී විතර ආරියදාස හිතාගත්ත, එයා නම් කවදාවත් අහල පහල අයත් එක්ක රණ්ඩුවට යන්නෙ නෑ, කසාද බැන්දම එයාගේ අම්මට- තාත්තට තමන්ගෙ අයටම වගේ සලකන්නට.

ඒත් එහෙම වුනේ නැහැ.
” අනේ මේහ්.. පොඩි දුවට නං හොඳ උස මහත පෙනුම තියෙන කෙනෙක් හොයල දෙන්න ඕන” ආරියදාස තම නැන්දම්මත් එක්ක වෛර බැඳ ගත්තෙ එදා. හරියටම ඒ දෙන්නගෙ විවාහය රෙජිස්ටර් කළ දා හවස.
” අනේ ඔය උස මහත මට හොඳටම ඇති” අඩු ගානේ කමණි එහෙම කිව්ව නම් මේව මෙච්චර දිග දුර යන එකක් නැහැ.
” මොකද්ද කමණි.. ඔයාට මාව මදිද? ඊයෙවත් කිව්ව නං”….

කාලය ගෙවෙද්දි කමණි නිවුන් දරු දෙන්නෙක් බිහි කළා. දෙන්නම කෙල්ලො. මාස තුනේ නිවාඩුවෙන් පසු කමණි රැකියාවට ගියා. බබාල බලා ගන්න කෙනෙක් හොයා ගත්ත.කමණිගෙ අම්මයි තාත්තයි දෙන්නත් ආව. කොහොම උනත් සේවිකාව වැඩි කලක් හිටියෙ නෑ. හැම තැනම හෙව්වත් , තමන්ට දරා ගන්න පුළුවන් ගානට කෙනෙක් හොයා ගන්න බැරි උනා. තිබුණු එකම විසඳුම ආරියදාසගෙ අම්ම. ඔන්න ඒ අම්මත් ආව බබාල බලා ගන්න.
ඉස්සෙල්ලම දවසෙ කට්ටියම එකට එක මේසෙට වාඩි වෙලා කෑම කෑව. බබාලගෙ විස්තර කිව්ව. දෙවෙනි දවසෙ අම්මල දෙන්න දෙපැත්තක් බලා ගෙන හිටිය. ආරියදාසගෙ අම්ම TV එකේ නාට්‍යක් බල බල ඉන්න කොට කමණි ගේ අම්ම ඇවිත් ඒක් ඕෆ් කළා. ඔන්න තුන්වන ලෝක යුද්දෙ පටන් ගත්තු හැටි.
ආරියදාස උදේ වැඩට යන්න ලෑස්ති වෙලා රේඩියෝ එක දැම්ම. බණ. බණ උනත් වෙලාවකට මහ වදයක්.
” යමක් කරන කොට හොඳට හිතා බලන්න ඕන. නැත්නම් වෙන්නෙ පසුව පසුතැවිලි වෙන්න” අපෙ හාමුදුරුවෝ බණට එහෙම වදාලා.
“ඒක නම් සම්පූර්ණ ඇත්ත” කමණිගෙ අම්මා ලොකු කතාවක් ආරම්භ කලා”
” ඇයි අක්කා අපි පවුලට එකතු උනු එක වැරැද්දක්ද?”

” අම්මේ, අම්ම ගෙදර යන්ට.. මම මොනව හරි කරන්නම්..” ඒ ජනවාරි පළවැනිදාවක්. ආරියදාසගේ අම්ම අඬ අඬා යන්න ගියා. ආරියදාස බාර් එකකට ගිහින් ලා වට ෂොට් එකකුත් දා ගෙන ගෙදර ගියා.
” අද ජනවාරි පළවැනිද..මම අපේ අම්ම දොට්ට දැම්ම. ඒ මනුස්සය ආවෙ මගේ ළමයි බලා ගන්න. මේක මගේ හිතේ හැමදාටම තියෙයි…

“ඔන්න ඔය අනන් මනන් විකාර නෙවෙයි.. මේ දරු දෙන්නට යන කලක් බලා ගන්න” එහෙම කීවෙ කමණිගෙ අම්ම.
“මම කිසි වෙනසක් කරන්නෙ නැතුව හැමෝටම එක වාගෙ සැලකුව. ඒත් මං අහගෙන මෙයා අපෙ අම්මට සැරෙන් කතා කරනව. පොඩි උන් දෙන්න ගැන හිතල මම ඉවසුව, නැත්තම් මම දෙනව එයාගෙ හොම්බ කැඩෙන්ට”
” තමුසෙ කොහොමද එහෙම කරන්නෙ ? එක එකාගෙන් ගුටි කන්න අපි ළමයි හදල නෑ”
ආරියදාසට තද උනා නහුතෙටම අර ” තමුසෙ” කතාවට.
” මේ.. අන්කල්.. ඔය අයිසෙ – තමුසෙ කතාවට නං මං ආස නෑ.. හරිද ?”
එහෙම කියන්න ආරියදාසට ශක්තියක් ආවෙ කොහෙන්ද කියල බලන්න වගේ කමණි ඇස් උඩ තියා ගත්ත.

” ඕං.. මතක තියා ගන්න.. පොඩි දුවට නං හොඳට හොයල බලල කටයුත්තක් හොයන්න ඕන. මේ වගෙ හොල්මනක් නැතුව”

ඒ ටිකත් ආරියදාසට ඇහුන.. ඒත් නෑහුන ගානටම හිටිය. ඊට එරෙහිව යමක් කීවෙ නෑ.
ඒක ගෙදරක් නෙවි කුඩා ඇනෙක්සියක්. එක කාමරයයි. තිබුණේ. තිබුණු එකම කාමරය මහ ජෝඩුවට දීල කමණි-ආරියදාස ජෝඩුව නිදා ගත්තෙ. සාලෙ. එදා රෑ.. කමණි , නිදා ගන්න ලෑස්ති උනා. කමණිගෙ අම්මා..” මෙන්න මෙහාට වෙලා නිදා ගනින්. යනව කාළකණ්ණි බෝ කරන්න”… ආරියදාස මීක් කියන්නෙ නැතිව ඔහේ අහගෙන හිටියා.
තමන්ට සලකන ආකාරය ගැන ආරියදාසගෙ හිතේ තිබුනෙ කැකෑරෙන වෛරයක්.

කාලයත් එක්ක ප්‍රශ්න යටපත් උනා. ආයෙමත් පවුල් දෙකේ උදවිය යන්න එන්න පටන් ගත්ත. කෙල්ලො දෙන්න මොන්ටිසෝරි යන වයසට ලොකු උනා. මොනව වෙනස් උනත් වෙනස් නූනෙ ආරියදාසගෙ හිතෙ තිබුනු වෛරය විතරයි.

” ඔයා මොනවද රෑට තනියම කියවන්නෙ ? ඊයෙ මං බලා ගෙන ඔයා බිත්තියට ගහනව”
” නෑ මොනවත් නෑ.. මම කෙනෙක් එක්ක හිතෙන් සටන් කරනව”

කමණි ඇහැට කණට පේන කාන්තාවක් උනත් , එයාගෙ නංගි නම් පවුලේ කවුරුවත් වගෙ නෙවෙයි. හරියටම පිට ලෑල්ලක් වගේ. එයාට මනමාලයො හොයන එක තමා ප්‍රශ්නෙ.
දවසක් කමණිගෙ නංගි ආරියදාසලගෙ ගෙදර ආවා.. එදා ආරියදාස නිවාඩුවක් දාල ළමයි
බලා ගත්ත.

කමණි උදෙන්ම වැඩට යන්න ලෑස්ති වෙලා පොඩි විහිළුවක් කළා.
“ඔන්න මං වැඩට යනවා.. ඔයයි නංගියි විතරයි ගෙදර”
” ඔයාගෙ නංගි ළඟට මං යන්න.. ? ඊට වඩා හොඳයි දොර මුල්ලට ගිහින් * පාරක් ගහනව” ආරියදාස තමන්ටම කියා ගත්ත.

දවල් කෑමෙන් පස්සෙ පොඩි උන් දෙන්න හොඳ නින්දක් ගැහුව. ආරියදාසට අමුතු අදහසක් ආව.ඒ ක්‍රෝධ ගින්නත් එක්ක ආ පවිටු චේතනාවක්. කමණිගෙ නංගි කාමරෙ.. මොකද්ද වැඩක්.. පිටු පසින් ගිය ආරියදාස ඇය තදින් බදා ගෙන තොල් සිප ගත්තෙ නෑ.. විකුව…
” ඌයි.. මේ මොකද මේ? කවදාවත් මූණවත් නොබලන මිනිහ?”
” අක්ක මොකද ? නංගි මොකද ? ඔන්න ඔහොම ඉන්නව”
විනාඩි කීපයකින් සියල්ල සන්සුන් උනා. පොඩි ඉකියක් ඇහුන.
” මම ලබන මාසෙ බඳිනව. එයා දැන ගනී.. මම මොකද කරන්නේ ?”
” තමුසෙ බය නොවී ඉන්නව.. අක්කට කියල තිබුනොත් මං හොඳ වැඩක් කරනව.. තමුසෙල දන්නෙ නෑ මගෙ හැටි”
ආරියදාසට එදා රෑ හොඳට නින්ද ගියා. ලස්සන හීන ගොඩකුත් දැක්ක.

ආරියදාසගෙ යාළුවෙක් ඉන්නව. මහ රෝහලේ ෆාමසිස්ට් කෙනෙක්. සෝමරත්න.
” මචං මාර වැඩේ”
” ඇයි ආයෙම හිටලද ?”
“උඹට නං දිවැස් තියෙනවද කොහෙද … පොඩි අත් වැරදීමක්. කෙල්ලො දෙන්නත් තාම පොඩියි. අපිට තව බබෙක් ඕන නෑ.. බැරිද මේකට මොනව හරි කරන්න ?”
” මං බෙහෙතක් ලියවල දෙන්නම්. හැබැයි මාස තුන හතරක් ගිහින් නම් අපි දෙන්නම ගස් යන වැඩක්”
කමණිගෙ නංගිගෙ මඟුල්දා , ආරියදාස අර බෙහෙත් පෙති ටිකක් දුන්න ඇයට බොන්න කියල. හරියටම හනිමූන් දා අර මාසෙකට සැරයක් හැදෙන ලෙඩේ හැදුනා. පහුවදා අළුත් මස්සිනාගේ ජයග්‍රාහි හිනාව දැක්කමආරියදාසට පස්ස පැත්තෙනුත් හිනා ගියා.
ආරියදාසට එදා රෑත් හොඳට නින්ද ගියා.

” මචං සෝමෙ..”
” ඒ පාර මොකද ?”
“නෑ බං.. එහෙම එකක් නෙවේ. අපෙ අම්මටයි , තාත්තටයි දෙන්නටම සනීප නෑ. ඩයබිටිස්. හොඳටම නැගල. මාසෙකට සැරයක් ක්ලිනික් යනව. මට නිතරම යන්න එන්නත් බෑ. උඹට බැරිද මාස දෙක තුනකට සෑහෙන්න බෙහෙත් ටිකක් දෙන්න.?”
මහගෙදර කවුරුවත් නැති නිසා ඒක කුලියට දීල කමණිගෙ අම්මයි තාත්තයි දෙන්න ආරියදාසලගෙ ගෙදර ආවා.

දැන් කාලයක ඉඳල ආරියදාස තමයි උදෙන්ම නැගිටල ගෙදර හැමෝටම තේ හදන්නෙ. එක දවසක් මාමණ්ඩිගෙ තේ එකට අර දියවැඩියා පෙති දෙක තුනක් කුඩු කරල දාන්නත් අමතක කළේ නැහැ. මේක මාස දෙක තුන විතර එක දිගට සිදු උනා.
ආරියදාස දවස ගත කළේ හරි ප්‍රබෝධයකින්.

මාමණ්ඩි දවසක් ඇද ගෙන වැටුනා. කලන්තෙ දාල. තාප්පෙ හදන්න ගෙනල්ල තිබුනු කළු ගලක ඔළුව වැදිල ලේ ටිකකුත් ආවා. සිහිය නැති උනා. ඉස්පිරිතාලෙට අරන් ගියා. ආපහු සිහිය ආවෙ නෑ. ඒක ස්වභාවික මරණයක්.
ආරියදාස අවමඟුල් කටයුත් මහත් ඕනෑකමකින් ඉටු කළා. දර සෑයට ගිනි තිබ්බෙත් ආරියදාසමයි.

ඊට අවුරුද්දකට පස්සෙ කමණි ගෙ අම්ම බාත් රූම් එකේ ලිස්සල වැටුනා.ඉස්පිරිතාලෙට අරන් ගියා. සතියක් විතර “කෝමා” එකේ හිටිය. ආපහු සිහිය ගන්න බැරි උනා. ඒකත් ස්වාභාවික මරණයක්.
කමණි -ආරියදාස යුවලගෙ නිවුන් දියණියන් දෙන්නා දැන් ලොකුයි. අවුරුදු 18 ක්. ආරියදාස මොකක් හරි සුළු දෙයක් ලොකු කරගෙන හැමදාම වගේ කමණිත් එක්කයි , දුවලත් එක්කයි රණ්ඩු කළා. බඩු මුට්ටු , පිඟන් කෝප්ප පොළොවේ ගැහුවා.
ඒත් එක් දිනක්, “තාත්තෙ , තව අවුරුදු කීයක් අපි මේව බලන්න ඕනද? තාත්තට මොකක් හරි ප්‍රශ්නයක් – අසනීපයක් තියෙනවද?”

” කමණි මම කැමතියි ඔයාගෙ යෝජනාවට. අපි දොස්තර කෙනෙක් බලන්න යමු”
මනෝ වෛද්‍ය තිලක් ප්‍රනාන්දු , ආරියදාස අවසිහියෙන් කී හැම දෙයක්ම පටිගත කළා.
මේක අවුරුදු 18 කට පමණ පෙර සිදුවූ දෙයක්. ඔහු කල්පනා කළා. අවංක රජයේ සේවකයෙක් ලෙස තම යුතුකම ඉටු කළා. ආරියදාස අත් අඩංගුවට ගැණුනා.

“මිසිස් ආරියදාස , ඔයාගෙ හස්බන්ඩ්ගෙ මේ හැසිරීමට හේතුව… එයා අතින් මිනී මැරුම් දෙකක් වෙලා තියෙන.. සෑහෙන කලකට ඉස්සර. එයා දැන් ඒකට පසුතැවිලි වෙනව. එයා නිතරම බයෙන් ඉන්නෙ. අධිකරණයෙන් සාධාරණ තීන්දුවක් ලැබුණොත් අපිට එයාව
සනීප කර ගන්න පුළුවන් වෙයි.
ඉහළ අධිකරණයේ මාස ගණනක් තිස්සේ විභාග වුනු මේ නඩුවට පුවත් පත් වලින් ලැබුණේ මහත් ප්‍රචාරයක්.

” ලංකා අධිකරණ ඉතිහාසයේ මේ වගේ දෙය සිදුවුනු ප්‍රතම වතාව මේ. කෙනෙක් බලෙන් නිද්‍රාවට පත් කරල ඔහුගේ යටි හිතට ඕනෑම දෙයක් ඇතුල් කරන්න දක්ෂ මනෝ විද්‍යාඥයෙකුට පුළුවන්. ඒ වගේමයි එහි අනෙක් පැත්තත්. කෙනෙක් මනෝ විකාරයකින් කියන දේ අධිකරණයේ සාක්ෂියක් හැටියට ගත හැකිවුවත් , කෙනෙක් වරදකරුවෙකු කිරිමට එය ශක්තිමත් මදි.උදාහරණයක් විදියට , බීමත් අයෙක් , උම්මත්තකයෙක් හෝ නින්දෙන් ඇවිදින අයෙක් කළ මිනී මැරුමකට ඔහුට හෝ ඇයට මරණ දණ්ඩණය දීම අසාධාරණයි. මොහු මානසික රෝගියෙක් බව වෛද්‍ය වාර්තාවේ සඳහන් වෙනව. මෙය වසර 18 ක් පැරණි සිදුවීමක්. පිළිගත හැකි සාක්ෂි අද එකක්වත් නැහැ”

විනිසුරුවරයාගේ ප්‍රකාශයත් , අධිකරණ තීන්දුවත් විවාදයකට හේතු උනා. ආරියදාස නිදහස් මිනිහෙක් වුනා.

” ඔයා මට සමාවක් දෙන එකක් නැහැ?”
” අපි දෙන්නම දැන් වයසයි. මේවට මමත් වග කියන්න ඕන. මගෙ අතිනුත් ගොඩක් වැරදි උනා. ඉතිරි කාලෙවත් ලස්සනට ඉන්න බලමු”

කමණි බිඳුණු හඬින් කිව්වා.

පොඩි හාමුදුරුවෝ

උඩුගම ශ්‍රී ජිනරතනාරාමය සමහරුන් හැඳින්වූයේ ගලේ විහාරේ හෝ කන්දේ විහාරේ නමින්. පිට ලෑලි දෙකක් එකට පුරුද්දා හැදූ බෝඩ් ලෑල්ලක සුදු ලැකර් වලින් ”ශ්‍රී ජිනරතනාරාමය” කියා යමෙකු විසින් ලියා අපිළිවෙලකට හැදූ බෝඩ් ලෑල්ල හිටුවා තිබුනු ලී කණු දෙකද වේයන් ගෙන් අරක් ගෙන තිබුනා. උඩුගම කියන්නේ මාතලේට කිට්ටු කාගේවත් බලපෑමකට යටත් නුවූ අසරණ ගැමියන් දෙතුන් සීයක් ජීවත් වූ කුඩා ගම්මානයක්. සියළුදෙනාම පාහේ ගොඩ හා මඩ ගොවිතැනින් වේල සරි කර ගත් අහිංසකයන්. පොහොසතුන් හැටියට හිටියේ කඩේ මුදලාලිත් , ඉස්කෝලේ මහත්තයාත් , ග්‍රාම සේවක තැනත් විතරමයි.

තරමක් උස් බිමක් මත පිහිටා තිබුනු නිසා කන්දේ විහාරය කියාද , ආවාස ගෙට මදක් ඔබ්බෙන් අලියෙක් දණ ගසා සිටින විට මෙන් හැඩ හුරු කමක් ගත් විශාල ගල් කුළ මත ඝණ්ටාවක හැඩය ගත් කුඩා දාගැබත් නිසා ගලේ විහාරය කියාද කිවූ එහි වැඩ වාසය කළේ පනස් වි‍යැති යටවත්තේ ජිනරතන හිමියනුත් ඇබිත්ත කම් කළ; එහෙත් දෑසම නොපෙනෙන කිරි බංඩාත් පමණි. කොපමණ අග-හිග කම් ඇතත් සීට්ටු දානය ගම්මුන් වැරැද්දුවේ නෑ. එහෙත් ඉඳ හිට එහෙම දවසුත් නැතුවාම නොවේ.

පන්සලට අල්ලපු වත්තේ හිටියේ සීලවතියි මුතුබණ්ඩයි කෙල්ලො තුන්දෙනයි,කොල්ලයි. බොහොම අමාරුවෙන් ජීවත් උනු මේ පවුලට පන්සලවත් කිට්ටූව නොතිබ්බා නම් , මෙලාකට වලලපු තැන් වල රූස්ස ගස්.

සීලවති පන්සලේ පිටි පැත්තෙන් දං ගේ පැත්තට ගියේ කිරි බණ්ඩ ඉන්නවද බලන්න…

“සීලවතියේ .. මොකද මේ පැත්තේ… ඉඳපන් උඹට මං ඊයේ අරන් තියාපු කෑම ටිකක් ඇති…ඔහොම රවුමෙන් වරෙං මයෙ කාමරේට…”
“අනේ .. අද නං බෑ කිරි බණ්ඩයියෙ.. මට මේ පපුවෙ අමාරුවක්.. හාමුදුරුවන් ගෙන් බෙහෙත් තෙල් ටිකක් ඉල්ල ගන්නත් එක්කයි ආවෙ”..
” උඹලට ඔය රුදා නැත්තෙ කවදද කියපන්කො බලන්ට.. ඕං හාමුදුරුවො ඉස්සරහ අව්ව තපිනව..”

---

සීලවති මොකෝ මේ පැත්තෙ ? උඹ එන්ට එන්ටම කෙල්ල වෙනවනේ..
” අනේ අපෙ හාමුදුරුවන්ගෙ කවටකං”… මයෙ මේ පපුවෙ ඇවිලිල්ලක්.. බේත් තෙල් ටිකක්වත් ඉල්ල ගන්න කියල.”
” ඔය තෙල් ගාල හරියන්නෙ නෑ.. ඔන්න මං වත් ගෑව නං…”
” අනේ අපෙ හාමුදුරුවො කියන ඒව.. චීවරයකුත් දරාගෙන.. හතර අපායෙ පැහෙන්නට වෙයි ඔන්න..”
“ඇයි බං මං නරක දෙයක් කිව්වද ? වෙදකම වගේම හෙදකමත් තියෙන්න ඕන.”
” අපොයි.. මං නොදන්නවයැ කටේ හැටි “
” ඔං සිද්ධාර්තෙ තෙල් තියෙනව.. කිරි බංඩෙගෙන් ඉල්ල ගනිං.””

---

” උඹේ කොල්ල බුද්ධ පූජාවවත් ඉතුරු කරන්නෙ නෑ දැන්… කුරෝ කූඹියෝ කාල යන එකනේ කියල මාත් ඔන්න ඔහේ ඉන්නව..”
” උඹේ කොල්ල ? හනේ හැබෑට… අපේ උන්දැ කොස් ගහෙන් දෙරි ගැහුවට පස්සෙයි කොල්ල බඩට ආවෙ. හොඳ වෙලාවට ඒ අසරණය හිතුව මේක කලින් වෙච්චි දෙයක් කියල.”
” හරි.. හරී.. මං නෑ කිව්වයැ”

---

” අම්මේහ්.. මට ඉස්කෝලෙ යන්න බෑ..”
” ඇයි අර ?”
“කොල්ලො නම් වනම් කියනව.. පන්සල් බතා කියනව.”
” අක්කලත් අතරමග නැවතුනා. මදෑ… මං හිතුවා උඹවත් ඉගෙන ගනී කියල… ඔය නම් පටබඳින උන් ගෙන් අහපන්.. එක්කොත් ඕන නෑ මං ගිහින් කතා කරන්නම් උන්ගෙ මහ උන්ට.”

---

” සිරිමල් ළමයෝ… මෙහෙට වරෙන් ඩිංගිත්තකට”
” ඇයි හාන්දුරුවනේ ?”
” ඔය දොර වහල ඇවිත්.. මේං මේ තෙල් ටික මගෙ බඩේ ගාපන්.. හොඳ පොඩි එකා වගේ. නිකම් දැවිල්ලක් වගේ “
” යටි බඩේ තමයි දැවිල්ල වැඩි.. ඔං ඔය හරියෙ.. තව ටිකක් පහලට වෙන්ට..”
සිරිමල් ලොකු හාමුදුරුවන්ගෙ යම් දෙයක් දැක මවිත උනා. තෙල් ගගා හිටි අත නොදැනීම කටට ගියා.
” මට බෑ…අපෙ අප්පේ ඒකෙ ලොකු..මං ගෙදර ගිහින් කියනව.”
” ඇයි උඹටත් තියෙන්නෙ ඔය පොඩි එකක්. මං වගේ ලොකු වෙනකොට ඒකත් ලොකු වෙනව “
” ආං ඒක තව ලොකු වෙනව..”
” ඒක තමා බං ලෙඩේ… උඹ ඔය අතේ තියෙන තෙල් ටික ඒකෙත් ගාල පහලට ඇදපන්.. මං උඹට හොඳ බඩුවක් දෙනව”
“ඔය ඇඳ යට තියෙන කාඩ්බෝඩ් පෙට්ටිය ගනිං.. ඉඳා උඹට මෝටර් එකක්. බැටරි කෑල්ලක් දාපුවම ඕක වැඩකරනව.. එන වෙසක් එකට උඹට බුදු රැස් වලල්ලක් කරකවන්න පුළුවන්”

සිරිමල් ගෙ ඉහේ මලක් පිපුනා..එක හුස්මට දුවල ගිහින් ගිහින් නැවතුනේ පන්සලේ වැට අයිනේ.
”හාංදුරුවනේ .. ආයෙ කවදද තෙල් ගාන්න එන්නේ…හ්?”

---

සිරිමල් දංගේ පැත්තට ඇදුනේ කටේ දාගන්න දෙයක් ඇද්දැයි බලන්න. කිරි බංඩේ බුද්ධ පූජාව අයින් කරල. පාත්තරේක මොනවද තිබුන කෙහෙල් කොලේකින් වහල……ලැවරිය…අද මුදලාලිලගෙ ගෙදරින් දානෙ. එහෙන් ගේන්න ඇති. සිරිමල් එකක් කාල , තව එකක් ගත්ත අක්කලට ගෙනියන්න.
දංගෙට අල්ලපු කිරිබණ්ඩගේ කාමරෙන් මොකක්ද කසු-කුසුවක් ඇහෙනව. දොර වහල. දොරේ පැළුණු තැනකින් ටිකක් ඇහැ එබුවා සිරිමල්.
දෙයි හාංදුරුවනේ… කවුදෝ ගෑනු කෙනෙක්.. ඇඳ විට්ටමේ තිබුනු චීත්ත රෙද්ද වගේ එකක් සිරිමල්ගෙ අම්මටත් තියෙනව. ඒත් ඔය සමූපෙන් බෙදපු රෙදි. ගමේ ගෑණු වැඩි දෙනෙකුට තියෙනව ඔය චීත්තෙම.

”සීලවතී… සිලවතී….. උඹ තමයි ගෑනි.. මගෙ සරුවාංගෙම උරා ගත්ත වාගෙ”
“උඹලත් එහෙමයි.. තව කොහෙද ඇස් දෙක පේනව නම්…”
”කළුවරේ කෑව කියල බත් ගුලිය නාහෙට යනවයැ සීලවතියෝ.. ඒව නියම තැන් වලට යයි.. ”
“අනේ මන්ද .. මට තව බඩක් නම් හදන්න එපා. පන්සලේ ළිඳටම පැනල මැරෙනව”
“උඹ බය නොවී හිටින්.. ඔය වැට දිගට තියෙන්නෙ අන්නාසි ගැට.. සතකුප්ප.. බැරි උනොත් මං අපෙ හාංදුරුවන්ට කියල බෙහෙතක් හදවල දෙන්නං”

---

”අපෙ හාමුදුරුවනේ… මං අපෙ එක්කෙනාගෙනුත් ඇහුවා. කොල්ලත් කැමතියි..සිරිමල් කැමතියි මහණ වෙන්න”
”එහෙම මහණ වෙන්න බෑ ආවට – ගියාට.. ඒකට පින තියෙන්න ඕන.. මේ වගේ කෑම බීම ටික දෙපතුල ළඟට වැටෙන්න කොච්චර පින් කරල තියෙන්න ඕනද කියල උඹ හිතන්නේ?.. කොල්ලගෙ කේන්දරේ අරන් වරෙන් බලන්න”

---

සිරිමල් පන්සලේ පදිංචියට ආවා. පන්සලේ තිබුණු පොඩි පොඩි වැඩ සිරිමල්ට කරන්න නියම උනා.

“කිරි බණ්ඩ සීයෙ.. මට බඩගිනියි.. කන්ට මොනවත් නැද්ද ?”
”සීයා… ? මට සීය කියන්ට එපා .. උඹලෑ තාත්තයි මායි එකට දණ ගෑවෙ ඔය පීල්ලෑවෙ.. ඇත්තම කියනවා නං උඹලෑ තාත්තට වඩා මං මාස දෙකක් බාලයි.. ….මාමා කියාපන්.”
”ඔය පෙට්ටියේ ඇති අළුවා වගයක්.. එකක් කාල අම්මටත් ගිහින් දීල වරෙන්”

ඔහොම අවුරුද්දක් හමාරක් විතර යන්න ඇති. එක් වාසනාවන්ත දවසක, දෙනෝ දාහක් ඉදිරියේ , ”ඕකාස අහං භන්තෙ… පබ්බජ්ජං යාචාමි…” සිරිමල් ගෙ හිස මුඩු උනා. රත්නායක මුදියන්සේලාගෙ සිරිමල් බණ්ඩාර, උඩුගම සීලානන්ද නමින් සාසනේ පැවිදි උනා.
සීලානන්ද හාමුදුරුවෝ ඔලුව උස්සල අවට බැලුවෙ ටිකක් ලැජ්ජාවෙන් ඒත් ආඩම්බරයෙන්. මට දැන් හරක් පස්සෙ දුවන්න ඕන නෑ. කොල්ලන්ගෙන් ටොකු කන්න ඕන නෑ.. උන්නාන්සේට තව ටිකක් ඉහළයි , කඩේ මුදලාලිත් , ඉස්කෝලේ මහත්තයත් තමන්ට දණ නමස්කාර කරන කොට.

ඒත් ටිකක් රෑ බෝ වී ගෙන එනකොට ලොකු භයංකර හැඟීමක් සීලානන්ද පොඩි හාමුදුරුවන්ගෙ හිතට ඇතුළු උනා.

---

”අපෙ හාංදුරුවනේ.. අර පොඩි උන්නාන්සෙ අඬ අඬා ඉන්නෙ ?… උණත් ටිකක් තියෙනව.. කක්කුස්සි යන්ට බැරිලු.. මළ පහ වෙන තැනින් ලේ පිට වෙනවළු.. දැවිල්ලලු”
” කූඬැල්ලෙක්වත් කාල වෙන්ටෑ.. මං බලන්නම්… උඹ ගිහින් කෝපි දළු මිටක් කොටා ගෙන වරෙන්”

---

”මොකෝ උන්නාන්සෙ?..”
“මොකෝ තමයි…”
”මේං මේ බේත ඔය ලේ පිට වෙන තැන තියා ගත්තනම්.. දවස් දෙකක් දියර අහර විතරයි…”

පොඩි හාමුදුරුවො තමන්ටත් වඩා උස කළු කුඩයකුත් අරන් දෙපයට බාටා දෙකකුත් දාගෙන පිරිවෙනට ගියා ඉගෙන ගන්න. උන් වහන්සේ ඉගෙන ගන්න දස්සය.

---

සීලානන්ද හාමුදුරුවො ඉගෙන ගන්න දස්සය. පේරාදෙණිය විශ්ව විද්‍යාලෙන් විශේෂ සාමාර්තයකුත් එක්ක උපාධිය සමර්ත උනා. ගම්මු තමන්ට වඩා පොඩි හාමුදුරුවන්ට සැලකිල්ලක් දක්වන්ට වීම , යටවත්තේ ජිනරතන හාමුදුරුවන්ට නම් එච්චර හොඳ දෙයක් වුනේ නෑ. ඒ විතරක් නෙවි පොඩි හාමුදුරුවෝ මිහිරි හඬින් මුල – මැද – අග ගලපල බණ කියන්නත් දස්සය.
ඔය අතර වාරෙ තමයි තවත් හාමුදුරු නමක් පන්සලට පදිංචියට ආවෙ. ඒ ලොකු හාමුදුරුවන්ගෙ නෑ කමට ඥාති පුත්‍රයෙක්. යටවර උත්තරානන්ද.

උඩුගම සීලානන්ද හාමුදුරුවොත් , යටවර උත්තරානන්ද හාමුදුරුවොත් සාමදානෙන් පන්සලේ වැඩ කටයුතු කර ගෙන ගියා..

” සීලානන්ද , ඔය කාමරවල යතුරු කැරැල්ල උත්තරානන්දට දෙන්න. සීලානන්දට දැන් වැඩත් වැඩියි නේ.. ඒකයි.”

උත්තරානන්ද හාමුදුරුවන්ට වැඩි සැලකිල්ලක් දක්වන බව සීලානන්ද හාමුදුරුවන්ට තේරුම් ගන්ට වැඩි දවසක් ගියේ නැහැ. ඔන්න ඔය දවස් වලයි ලොකු හාමුදුරුවෝ පිටරට පන්සලකට තැපෑලෙන් යැවූ ගුවන් තැපැල් ලියුමක් ආපහු ආවෙ.
”අපෙ හාන්දුන්නේ… මේකට අඩුවෙන් මුද්දර ගහල තියෙන්නේ.. ඒකයි රිටන් ආවෙ..” ඒ ලියුම් බෙදන්නා.
මම ඕකට මුද්දර ගහල ආපහු දාන්නද ?”
ලොකු හාමුදුරුවන්ට ඉංග්‍රීසි බෑ. ලිපිනය ලියා ඇත්තේ උත්තරානන්ද. මොකක්ද මේ ඇමරිකාවෙ පන්සලක් එක්ක තියෙන ගනු දෙනුව.
”නෑ.. මමත් යනව ටවුමට . මමම තැපැල් කරන්නම්”

සීලානන්ද හාමුදුරුවෝ ලියුම පරිස්සමට විවෘත කළා. ලියුම ලියා තිබුනේ ලොකු හාමුදුරුවෝ. ලිපිය කියවූ සීලානන්ද හිමියන්ගේ දෙකන්සෙන් ගින්දර පිට උනා. දත් මිටි කැවුනා.
”කිරි බණ්ඩ මාමෙ… දැක්කද මූ කරන්ට යන දහ පදුරා වැඩේ. මගෙන් දස බලු වැඩ අරන්.. මට දස වධ දීල , පන්සල මට දෙනව කියල… දැක්කද මේ ලියුම ?”
” මට පේන එකක්යැ”
(“පොට්ට හුත්ත “)
”මයෙ ඇස් විතරයි පොට්ට. කන් පොට්ට නෑ. අපෙ හාමුදුරුවෝ ඔය වචනෙ මීට ඉස්සරත් මට කියල තියෙනව. නිකං පවු පුරෝ ගන්ට එපා… තරහක් තියෙනවා නං හිමීට කතා කරමු.. තරහ අඩු උනාම”
”මේ යකා ඇමරිකාවෙ ඉන්න හාමුදුරු කෙනෙකුට මේ ලියුම යවල තියෙන්නේ. මුද්දර අඩුවෙන් ගහල.. ඒකයි ලියුම ආපහු ආවෙ.. හොඳ වෙලාවට මම මේක කැඩුවෙ… ඕං අහගන්ට එහෙනං.. ….මුගෙ අම්මට…………
….-ශ්‍රී ජිනරතනාරාමය ,
උඩුගම, ශ්‍රී ලංකාව.
එක්වා දහස් නමසිය අනූවේ සැප්තෑම්බර මස පස් වන බුද දින..
තිසරණාධාර වේවා.. අප හිතවත් නායක හාමුදුරුවන් වහන්සේ වෙත නමස්කාර පූර්වකව ලියමි… මෙම ලිපිය ලියන්නේ ලොකු උපකාරයක් බලාපොරොත්තුවෙන්ය. දැනට මෙහි වාසය කරන යටවර උත්තරානන්ද පොඩි හාමුදුරුවෝ නෑ කමට මගේ ඥාති පුත්‍රයෙකි.උපාධිදාරියෙක්ය. මතු දිනෙක මෙම පන්සලේ භාරකාරත්වයද පැවරීමට ඉටා ගෙන සිටිමි. වැඩි දුර අධ්‍යාපනය සඳහා ඔය රටට ගෙන්වා ගැනීමට ඇවැසි කටයුතු සම්පාදනය කරන මෙන් ශාසනාලයෙන් ඉල්ලා සිටිමි. බර පැන දැරීමට මා සූදානම්ය.

මීට හිතවත් , යටවත්තේ ජිනරතන

”මට ඔබ වහන්සේ වෙනුවෙන් කරන්ට බැරි දෙයක් නෑ. ඔබ වහන්සේට තියෙන දැනුමෙන් දූවිල්ලක් තරමවත් මා දන්නේ නෑ. මොළේ කල්පනා කරල සීරුවෙන් වැඩ කරන්න. මං මෙයාට දෙන්නම් මාස තුනෙන් අපවත් වෙන්ට බේත.

ඇමරිකාවට ලියුමක් යන්න සති දෙකක් යනව. උත්තර එන්නත් තව සති දෙකක්. සීලානන්ද හිමියන් අර ලියුම නියමිත මුද්දර ගාස්තුව ගෙවා නැවත තැපැල් කළා. ඊට පෙර යටවර උත්තරානන්ද කියන එක සියුම්ව ඉවත් කරල ඒ වෙනුවට තමන්ගේ නම යොදන්නටද අමතක කළේ නැහැ.

සීලානන්ද හිමියන්ට කීප වතාවක් කොළඹ යන්න සිදු උනා. සියල්ල සිතූ පරිදි සිදු උනා. ඇමරිකාවට යාමට සියළු ලියකියවිලි උඩුගම සීලානන්ද හිමියන් නමට රහසේම පත් උනා.

සීලානන්ද පොඩි හාමදුරුවෝ හිටි ගමන් අතුරුදන් උනා.

”උඹ කලබල වෙන්න එපා.. සීලවතියේ.. උන් වහන්සේ ඉන්න තැන දන්නෙ මං විතරයි දන්නෙ… මං උඹටවත් කියන්නේ නෑ.. ඒව රහස්.. ගෑණුන්ට කවුද බං රහස් කියන්නෙ… උඹල මොකුත් නොදන්න ගානට හිටපන්. වෙලාව ආවම මම කියන්නම්. උන් වහන්සේ හොඳින් ඉන්නවා.. කට පරිස්සං කර ගනින්…”

ඔය අතර වාරෙ ලොකු හාමුදුරුවෝ හදිසියේම තද බල ලෙස රෝගාතුර උනා. සමහර විට වැරදීමකින් හෝ කිරි බණ්ඩා අතින් උන් වහන්සේගේ ගිලන්පස එකට කබර තෙල් බින්දුවක් , දෙකක් වැටුනද කියන්න බෑ.

ඇමරිකාවේ නිව්යෝර්ක් හි ලංකාරාමයේදී සීලානන්ද හිමියන්ට මුණ ගැහුනා නිමල් තිලකරත්න කියල හරි හොඳ මහත්තයෙක්.
” මහත්තයෝ.. මට උපකාරයක් අවශ්‍යයි.. මට මගේ පවුල ගොඩ ගන්ට ඕනෑ. මගේ අම්ම දුක විඳිනව. කසාද බඳින වයසේ අක්කල තුන් දෙනෙක් ඉන්නව. ඒ අය දුක් විඳිද්දී මට තනියම සසරෙන් එතෙර වෙන්න බෑ… මං සිවුරු අරිනවා… මට රස්සාවක් කරන්න ඕන..”

” මං ඒක අනුමත කරන්නේ නම් නෑ.. ඒත් මම උදවු කරන්නම්.. මට තේරෙනව…. මම නවතින්න තැනක් හොයල දෙන්නම්.. මම දන්න ඉරාන කාරයෙකුගේ ලිකර් ෂොප් එකක රස්සාවක් තියෙනවා. සුමාන දෙකක් විතර පුරුදු වෙන්න වෙයි.”

සීලානන්ද හිමියෝ අඳනය , සිවුර ඇඳ උඩ දිග ඇරල , අතින් රැලි පිරි මැදල පොතක් වගේ ලස්සනට නමල.. නළල උඩ තියා ගත්තා. ඊට පස්සෙ ඇඬුම් බරව ආයෙත් එය සිඹ නිමල් තිලකරත්න මහත්තයෙගෙ අල්මාරියේ පැත්තක තැන්පත් කළා..

“මෙහේ උන්ට නම් ගානක් නෑ. අපේ මිනිස්සුන්ගෙ හැටි දන්නවනේ …? සිවුරේ හිටි කෙනෙක් කියල දැනගත්තොත් සැලකිල්ල අඩුවෙයි. මේ රහස මගෙන් පිට වෙන්නේ නෑ. ටිකක් ඔය පිළිවෙළ වෙනස් කරන්න. හැමෝටම නෝනා.. මහත්තයා.. කියන්න එපා. නම කියල කතා කරන්න.. ටික දවසක් යනකොට සේරම හරි යයි”

තරමක් කලබල සහිත වීදියක කෙළවරේ ප්‍රේමක්කගෙ ගෙදර තිබුනේ. එහේ හිටියේ එයයි , එයාගෙ මහත්තයයි.. එකම දුව ශ්‍රියානියි , තව බෝඩිම් කාරයෙකුයි.. ගෙදර පිටින් නම් එතරම් ආටෝප නැති උනාට ඇතුළ හොඳයි, සායි බාබා අදහන බෞද්ධයන්. . ඒ තමයි සිරිමල්ගෙ නවාතැන.
ගෙදර හැමෝම වැඩට ගියා. එහෙමත් දවසක තමයි කට්ටිය එකට මුණ ගැහෙන්නෙ. කෙනෙක් රෑ වැඩ. දවල්ට නිදි. දවල් වැඩ අය රෑට නිදි. සෙනසුරාදා – ඉරිද කියලවත් වෙනසක් නෑ.

සිරිමල් දවස් පහක් වැඩ කළා. කොමියුනිටි කොලේජ් එකට බැඳිල ඉංග්‍රීසි හා නර්සිං කෝස් එකකුත් කළා . නර්ස්ලට මෙහෙ හොඳට ගෙවනවා.

ප්‍රේමක්කගෙ හිත ඉක්මණටම සිරිමල් කෙරෙහි පැහැදුනා.. එයාගේ සන්සුන් ගති පැවතුම් නිසා.
”මං සිරිමල් ගෙන් අහන්නමයි හිටියෙ.. මං හොඳ තැන්පත් කෙනෙක් හොයනව අපේ දුවට.. සිරිමල් කැමති නම්.. ඔයා ගේ ගොඩක් ප්‍රශ්න විසඳෙයි. අවුරුද්දක් ඇතුළත ග්‍රීන් කාඩ් හදා ගන්න පුළුවන්. ”
සාලෙ පරණ පින්තූරයක් එල්ලල තිබුණ . ඒ වප් මගුල. එදා තමා බමුණන් කාල වාක්‍ය කීවේ සුදොවුන් රජතුමාට..” ඔබේ පුතා ගිහි ගෙයි හිටියොත් සක්විති රජ වෙයි.. මහණ වුනොත් බුදු වෙයි” කියල
අනාරාධනාත්මකවම තම දෙපතුළ ළඟට එන මේ වාසනාව කුමක්දැයි සිරිමල් විපිළිසර උනා.
ඉතා සුළු පිරිසකගේ සහභාගිත්වයෙන් සිරිමල් – ශ්‍රියානි විවා මඟුල සිදු උනා. ශ්‍රියානි නමට තිබූ අපාර්ට්මන්ට් එකකකට නව යුවළ පදිංචියට ගියා.
රස්නෙ කාලවල් , ශීත කාලවල් කීපයක්ම ගෙවී ඉවර උනා.

සිරිමල් නමට ලංකාවෙන් ලිපියක්. එවා තිබුණේ පන්සලේ කිරිබණ්ඩා මාමා.

තෙරුවන් බෙලෙන් සැප ලැබේවා,
පොඩි හාමුදුරුවන් වෙත ඉතා හදිසියෙන්ය , ලොකු හාමුදුරුවෝ හදිසියේ අපවත් උනා. උත්තරානන්ද හාමුදුරුවොත් ආ ගිය අතක් නෑ. වහාම පැමිණ පන්සලේ බාරකාරත්වය ගන්න.
මේ වගට හිතයිසී , කිරි බණ්ඩා….

”මිස්ටර් තිලකරත්න… මම අර දවසක් අරන් තිබ්බ ඇඳුම් පාර්සලේ තවම තියෙනවද ?”
“අර මොකෝ.. ආයෙම ගිහිගේ එපා වෙලාද ?”
” නෑ මම ලංකාවට යනව. ආ විදියටම යන්න ඕන. නැත්නම් ප්‍රශ්න ගොඩයි”

”ඔයා ඉක්මණටම ආපහු එනව නේද ? මටත් එන්න තිබුන… ඒත් දැන්මම දුර ගමන් හොඳ නෑ”
චන්න ඇමතිය , කන්තක අසුත් සමඟ එළියේ බලන් ඉන්නව. හඳ ලොකුවට රවුමට පායල තිබුන. යශෝධරා , අළුත උපන් කුමරා තුරුල් කර ගෙන නිදි.. එහෙම පින්තූරෙකුත් සාලෙ එල්ලල තිබුන.

” නෑ… එහෙම නං මම ගමන කල් දානව……” සිරිමල් තීරණාත්මකව කිව්ව.

ඉවරයි.

සුදු බෑණා

උග්‍ර ජාතිවාදියෙක් හා උග්‍ර ආගම්වාදියෙක් වන මගේ බලාපොරොත්තුව වූයේ මගේ දියණිය කවදා හෝ විවා විය යුත්තේ KGB කාරයෙක් සමඟ පමණක් බවය.

KGB යනු Kandy-Govi-Buddhist ය.
ඇමරිකාවට සංක්‍රමණය වීමෙන් පසු මෙම බලාපොරොත්තුව ක්‍රමයෙන් පටු වන්නට විය.
ලංකාවේ ( අපේ කාලයේ නම් ) කෙල්ලක් අවුරුදු 25 වන විට සහ කොල්ලෙක් නම් අවුරුදු 30 වන විට ආවාහ – විවාහ කටයුතු නිමා කර තිබිය යුතුය.

ඉතා කුඩා කාලයේදීම ඇමරිකාවට සංක්‍රමණය වූ මගේ දියණිය මෙහිම පාසැල් ගොස්, විශ්ව විද්‍යාල අධ්‍යාපනය නිම කර, රැකියාවක් කරන , මෙහේ තාලයටම නිදහසේ හැදුනු වැඩුනු, රූප සම්පත්තියෙන්ද අඩුවක් නැති, වෙනත් විශේෂ දක්ෂතා රැසක්ද ඇත්තියකි.
ඇය ලංකාවේ කොල්ලන්ට කැමති නැත. ඒ උන්ගේ කතා විලාශය අමුතු නිසාය. උන් පාටි වලදී හොඳට බොයි. එකිනෙකා බදා ගැනීම,සිප ගැනීම වැනි විකාර ක්‍රියා කරයි. අඬයි. ඕනෑ දේටත් එපා දේටත් හඬ නගා සිනාසෙයි.පන්සල් යයි. සිල් සමාදන් වෙයි. කෙලින් මුහුණ බලා කතා කරනවා වෙනුවට පපුව දිහා බලා ගෙන කතා කරයි.

අපිට 100% ක් අංග සම්පූර්ණ ගෑණු හෝ පිරිමි හොයන්න බෑ. එහෙම අය ඇත්තෙත් නෑ. ඔයා උනත් 100% ක් perfect නෑ.- ඒ මගේ තර්කයයි.
ඔයාට දැන් 26 යි. ඔයා කරන්න ඕන 75%ක් perfect කෙනෙක් හොයා ගෙන ඉතිරි 25% ට අනුව ඔයාට වෙනස් වෙන එකයි. ඔයාට 30 වන තුරු කෙනෙක් හොයා ගන්න බැරි උනොත් 40 ක කොල්ලෙක් තමා . ඒත් 75% perfect නැතිවෙයි 50%ක කෙනෙක් තමා. ඔයාගෙ වයස යන්න යන්න මේ ඉලක්කම් දරුණු විදියට ඉහල පහල යයි.

මගේ KGB සිහිනය කෙමෙන් බොඳ වී යයි. එහෙම උන් මෙහේ හොයන්න අමාරුය. එකෙක් බොහොම අමාරුවෙන් හොයා ගත්තා. ඒත් ඌ , උගේ අම්මගෙ පුතෙකි.
1 වන date එකට ආවේ උගේ අම්මත් එක්කයි. කොල්ලගේ මහ එවුන් අප දන්නා අඳුනන කියන්න වරදක් නැති අයවළුන්ය. දෙන්නට දෙන්න නිදහසේ මුණ ගැසී කෙලින් කතා බහ කර ගැනීමට date එකක් යොදා ගැණිනි. ඒ මුහුද අද්දර පිහිටි රෙස්ටොරන්ට් එකකය. ළඟකදී වුනු රිය අනතුරක් නිසා කොල්ලා රිය පදවන්නේ නැත. කොල්ලාගේ මව කොල්ලාගේද මගේ දියණියගේද මුහුණු සිඹ ” දෙන්නටම good-luck ” කියා , පුතා ගොඩක් රෑ වෙන්න එපා. මට කෝල් කරන්න.. මම ඔයාව pick කරන්න එන්නම් කියා යන්නට ගියාය.
මගේ දියණියගේ තීරණය අනුමාන කිරීම ඔබට බාරය.
මොකෙක් හරි කමක් නෑ. කොල්ලෙක්. හැබැයි මුස්ලිම් නොවන. මගේ බලාපොරොත්තු තවත් පටු විය.
සුදු බෑණා අපේ නිවසට ආවේ එහෙමය. බැලූ බැල්මට වරදක් නැත. හොඳ උස මහත, උගත්.. රැකියාවක් ඇති.. උන්ට කොහෙන්ද කුල මල?
මගේ දියණිය ඔහුට අතින් කෑමට පුරුදු කර ඇත. ඉහින් කණින් දාඩිය පෙරා ගෙන, අතේ මැණික් කටුව දක්වාම ඉඳුල් ගා ගෙන delicious කියමින් කෑම පිඟානත් එක්ක පොර බදන මගේ වෙන්ඩ බෑණා ගැන මට අනුකම්පාවක් ඇති විය.
සුද්දන් හොඳය. කෙලින් කතා කරයි. කියන්ට ඇති දේ මූණටම කියා දමයි.
අම්මා කවුද ? තාත්තා කවුද ? සීයා කවුද? කරන රස්සාවල් මොනවද ? ඉන්නේ කුලියටද ? උන්ට ඒවායේ වගේ වගක් නැත. දෑවැද්ද ගැන , සුදු රෙද්දේ රතු පැල්ලම් ගැන උන්ට වැඩක් නැත.
උඩු කයට කිසිවක් නෑඳ, සරම් කෙටියක් පමණක් ඇඳ දවස ගෙවන මම, සුදු බෑණා එන දවසට T-shirt එකක්, බාච්චු කොට කළිසමක් හෝ දිග කළිසමක් ඇඳීමටත්, කොණ්ඩා හා රවුලු කපා පිළිවෙලකට ඉන්නටත් පුරුදු වූයෙමි. මගේ බෑණා සුද්දෙක් නිසා මාද සුද්දෙක් විදියට හිතන්නට ඕනෑය.
මස් මාංශ වලින් වැලකී සිටින මම BBQ ග්‍රිල් එකක් මිළදී ගෙන එහි බඩ ඉරිඟු, ලොකු ලූණු, ඇස්පැරගස්, හතු පුළුස්සා කෑමට පටන් ගතිමි. සුද්දෙක් වෙන්නේ එහෙමය.
සුදු බෑණා සමඟ ගමනක් යන විට මට ඉතා විශාල ශරීරයක් ඇති බව දැනේ. මා කාටවත් බිය විය යුතු නැත. මට මහත් ආරක්ෂාවක් දැනේ. කල්ලෙක් ( කලු ජාතිකයෙක්) හෝ මැක්කෙක් (මැක්සිකානුවෙක්) මට පාට් නොදමනු ඇත.
සුදු බෑණා සමඟ shopping කිරීමද පහසුය. ඔහුට අවශ්‍ය දේ ඔහු මිළදී ගනී. මගේ දියණිය, ඇයට අවශ්‍ය දේ මිළදී ගනී. දෙදෙනා වෙන වෙනම මුදල් ගෙවයි. එකට කෑවට මොකෝ බොක්ක වෙනස්ය.
සුදු බෑණා සමඟ විනෝද ගමන් යාමද ඉතා පහසුය. දින දෙකේ කෙටි විනෝද ගමනක් යාමට මගේ බිරිඳට ලොරි බාගයක්වත් අවශ්‍ය වේ. rice cooker එක.. හිරමණයෙන් ගාන ලද පොල්. හාල් බෑග් එක, එළවලු, ලුණු මිරිස් තුනපහ යනාදිය. මොටෙල් එකක එකම කාමරයක් වෙන් කරවා ගෙන වරකට දෙන්නා බැගින් හොරෙන් ඇතුළු වී එක ගොඩේ වැටී නිදියා ගත්තත්, සුදු බෑණාට privacy එක අවශ්‍යය. අප වෙන වෙනම හෝටල් කාමර වෙන් කරවා ගන්නට පුරුදු උනේ එහෙමය.
ඇඳුමක් දෙකක් පිටේ එල්ලා ගෙන යන බෑග් එකේ දමා ගෙන වතුර බෝතලයක් පමණක් රැගෙන විනෝද ගමන් යන සුදු බෑණාගේ වැඩ සරලය. හිතට බරක් නැත. හැබැයි එකා දෙන්න උනාම නම් මේ පිළිවෙල ටිකක් වෙනස් වනු ඇත. ඇත්තටම මගෙ මුණුබුරා හෝ මිණිපිරිය කවුරු වගේ වනු ඇද්ද ? සුදු හම , නිල් ඇස් සහ තඹ පාට කොණ්ඩය ? එහෙම නැත්නම් දුඹුරු හම , කළු ඇස් සහ කළු කොණ්ඩය ? කොහොම උනාම මොකද ? උන්ට නම් තැබීමට අහුබුදුවන් සොයා යාමට අවශ්‍ය නොවනු ඇත. නෙතුලි- මෙතුනි-සියුම්- දැහැමි වගේ අච්චාරු නම් වෙනුවට
කොල්ලෙක් නම් ඩේවිඩ් , මාටින් , විලියම් කියාද,
කෙල්ලක් නම් සිල්වියා- ඔලිවියා මේරි-වයලට් කියාද නම් තැබිය හැක.
සුද්දන්ගේ වැඩ ඉතා සරලය. කෙටිය. පහසුය.
උන්ගේ නව දිවිය බොහෝ කලක් අල්ලන් යන්නට ලැබේවා. ඒත් එක්කම මගේ බලාපොරොත්තුද ඉටු වේවා යයි ද කියා ප්‍රාර්තනය කරමි.

මොඩර්න් චතුරාර්ය සත්‍යය

1 ඩොලර්
2 ඩොලර් ඇති වන හැටි
3 ඩොලර් නැතිවීමට හේතු
4 ඩොලර් රැස් කර ගන්නා ආකාරය

1 ඩොලර්
මගේ මව් පස හෝ පිය පස කිසිවෙක් උපන් රටින් පිටට අඩියක් තබා නැත. අඩුතරමින් දඹදිව වන්දනා කිරීමටවත් , සාරි බිස්නස් කිරීමට මැඩ්රාසයටවත්. තරුණයෙකු වන තුරුම කිසිම විදේශීය මුදලක් අත ගා නැත.

For a few dollars more . කව් බෝයි චිත්‍රපට නැරඹීමට ඇබ්බැහි වී සිටි කාලයේ ඒ චිත්‍රපටය නැරඹීමෙන්ද , ඒ අනුසාරයෙන් මගේ ප්‍රියතම කතා කරු ඩීමන් ආනන්දයන් විසින් ලියන ලද එම කුඩා පොත් පිංච කියවීමෙන්ද ඩොලරය ගැන දැන ගතිමි.
මුල්ම ඩොලරය තඹ හා නිකල් ලෝහ මිශ්‍ර කර සෑදූ ග්‍රෑම් 25 ක් පමණ බර කාසියකි.
මලලසේකර ශබ්දකෝෂයට අනුව ඩොලරයක වටිනාකම රුපියල් 5 කි. ඇමරිකාව ඇරුනු කොට කැනඩාව, ඕස්ට්‍රේලියාව, සිංගප්පූරුව සහ තවත් රටවල් කීපයක මුදල් ඒකකය ඩොලර්ය. අප අද කරන්නේ ඇමරිකන් ඩොලරය ගැනයි.

2 ඩොලර් ඇති වන හැටි
තම රටේ තම භූමියේ ඇතිවන දේ සහ තම රටේ නිපදවිය හැකි දෑ ඇමරිකාවට විකිණීමෙන් අපට ඩොලර් හිමිවේ.
උදා: අප රුපියල් ලක්ෂයක් වටිනා නිමි ඇඳුම් ඇමරිකාවට පැටවූ විට , ඇමරිකාව එය භාර ගෙන , රුපියල් ලක්ෂය ඩොලර් වලට පරිවර්තනය කර උන් ළඟ ඇති පොතක ඒ බව සටහන් කර ගනී. අද 2022 මාර්තු 30 දින ඇමරිකන් ඩොලරය රුපියල් 298 කි. මෙම පොත ගිණුම කියා හඳුන්වා එහි දකුණු අත පැත්තේ එනම් බැර පැත්තේ 335 ක් ලකුණු කරයි.අපි ඊ ළඟට රුපියල් ලක්ෂයක් වටිනා තේ තොගයක් ඇමරිකාවට පටවා අද රේට් එක අනුව අර ගිණුමේම බැර පැත්තේ තවත් 335 ක් ලකණු කර ගනිමු. දැන් එකතුව 670 කි.
අන්න ඩොලර්. අපිට අයිති සල්ලි එනම් අපේ විදේශ සංචිත ඩොලර් 670ක් ඇමරිකාවේ ඇත.

වරාය කටයුතු භාර ගරු අමාත්‍ය ධුරන්දර රෝහිත මැතිතුමා කියන විදියට අපට නැව් වල පටවා අපට අයිති ඩොලර් එවන්නේ නැත. එය පොත් සටහනක් පමණි.

3 ඩොලර් නැතිවන හැටි.

අපි ඇමරිකාවට කතා කරල කියනවා උඹල ගාව තියන අපට අයත් සල්ලි වලින් ඩොලර් 200 ක් වටිනා බෙහෙත් ටිකක් එවාපන්ය කියා. ඇමරිකන්කාරයා අර පොතෙන් 200 ක් අඩු කරනවා හෙවත් වම් පැත්තේ නොහොත් හර පැත්තේ 200 ක් ලියනවා.
අපට දැන් විදේශ සංචිත 370 ක් තියෙනවා ( 670 – 200 )
අප්පට සිරි.. 6 න් 2 ක් ගියාම 4 යි නේ. අපට තියෙනවා විදේශ සංචිත 470 ක්.ඉස්සර තිබුණා විනිමය කටයුතු කොමිසමක්. ඉස්සර හිටියා විනිමය පාලකවරයෙක්. දැන් එහෙම ඒවා තියෙනවාද කියා නොදනී. අපි පිට රටකට සංචාරයකට හෝ ශිෂ්‍යත්වයකට යන කොට අප අරන් යන මුදල් මේ විනිමය පාලකවරයා ලවා අනුමත කර ගත යුතුය. ඔහු දන්නවා යම් දිනක අප සතුව ඇති විදේශ සංචිත ප්‍රමාණය ටක්කෙට කියන්ට.
1977 බලයට ආපු JR ආර්තිකය ඇරල දැම්ම අර මොකද්ද එක වගේ. කොල්ලයි බල්ලයි හැම එකාම පිට රට දේ මෙහි ඇද්දා. ආනයන කරන්න පටන් ගත්තා ඕනෑ දේයි එපා දේයි. ඒ අර 470 න් . මම මේ ළඟදී දැන ගත්තේ බෝතල් කරන ලද වතුරත් ආනයනය කළා කියල. මේ තරමින්වත් රට දුවන එක පුදුමයක්.

4 ඩොලර් රැස් කර ගන්නා ආකාරය.
ලංකාවේ වගා කරන්න පුළුවන් දේ සහ වැවෙන දේ ආනයන කිරීම වහාම තහනම් කළ යුතුය. ලංකාවේ නිපදවිය හැකි දේ ආනයන කිරීම වහාම නැවැත්විය යුතුය. රට බඩු තමා හොඳම බඩු යන ආකල්පය මිනිසුන් කෙරෙන් අතු ගා දැමිය යුතුය.
ලංකාවේ මිනිස්සු මහ වස කම්මැලි ජාතියක්. මීට වසර 75 කට පෙර විජාතික හාමුදුරු නමක් “ඇස් ගෙඩි වලට හෙණ ගහල සිහලුන්ගේ ” කියා ඇසුවේ ඒකයි.
ලාංකිකයා විශේෂයෙන් සිංහලයා ලොකු බත් පිඟානක් සහ කෙටි පාරවල් සොයන්නෙක්. පොඩි උන් බට පතුරු වලින් හදන සරුංගලයත් , වෙසක් කූඩුවත් චීනෙන් ආනයන කළා ඒ අර 470 වගේම චීනය සතුව තිබූ අපේ සංචිත වලින්.
දැන් කොහොමද ? දැන් සැපද…. ?

ගූ කතා ගොඩක්

අද ගූ කතා ලියන්න හිතුනේ මාධ්‍යවේදී චමුදිතට ගූ ගැසූ නිසාම නොව , මගේ නිවස අසල නිවසට අලුතින් ආ කෙනෙකුගේ නාම පුවරුව දැකීම නිසාය.
Julio Gu ඔහුගේ නමයි.
ගු ගේ නම දුටු විට මගේ සිත ඈත අතීතයට ඇදී ගිහින් නතර විය.

මට සිංහළ ඉගැන්වූ මඩදෙණිය ගුරුතුමා නියම ගුරු පියෙකි. මල – මළ වෙනස ඉගැන්වීමට ඔහු පීරියඩ් එකෙන් අඩක්ම වැය කළේය.
සද්දෙ එක වගේ උනාට දෙක සම්පූර්ණයෙන්ම වෙනස්.
අරලිය මල , රෝස මල
මළ ගෙදර, මළ පහ කිරීම, මළ කඩ..

මල පියකරු දෙයක් වුවද , මළ යනු මැරුණු අර්තයයයි. යකඩයක් වාතයට – ලවණ වලට නිරාවර්ණය වීමෙන් එහි මතුපිට මිය යයි. හෙවත් මළකඩ කයි. මිනිසෙක් මැරුණු පසු ඒ ගෙදර මළ ගෙදරයි.
අප මුඛයෙන් ගන්නා ආහාර අන්න ශ්‍රෝතය හරහා ආමාශයට ගොස් නොයෙක් රසායනික ප්‍රතික්‍රියා වලට භාජනය වී කුඩා බඩවැල් වලදී පෝෂ්‍ය කොටස් ශරීරයට උරා ගැණීමෙන් පසුව ඉතිරිය වකුගඩු මගින් පෙරී මළ කොටස ශරීරයෙන් පිට කරයි. මේ මළ සිංහලේ “ගූ” කියා හැඳින්වේ.

ව්‍යවහාර කෙරෙනවා යන්න වැහැරෙනවා කියන්න පුළුවන් නම්
බැහැර කෙරෙනවා යන්න බැහැරෙනවා කියන්න නොහැකිද?

මළපහ කිරීමට ගැමියන් කියන්නේ රෙනවා කියාය. එය බැහැර කෙරෙනවා- බැහැරෙනවා යන වදන් වලින් නිර්මාණය වී ඇත.එසේම “Renal” යන්න වකුගඩු සම්බන්ධ වෛද්‍ය විද්‍යාත්මක වචනයකි. උදා Renal Failure. මළ ද්‍රව්‍ය බැහැර කෙරෙන්නේ වකුගඩු මගින් නිසා Renal යන වචනයද රෙන වචනය සෑදීමට උදව් වී ඇත.

නිදහස් වෙළඳ කලාපේ රැකියාවකට හම්බන්තොට පිටිසර ගමකින් ආ ලාලනී ඉතා ලස්සනය, ඇයට තිබුණේ ගැමි පෙනුමක් මුසු වූ ප්‍රංශ යුවතියකගේ පෙනුමකි. අංශය භාර තරුණයාගේ සිත ඈ කෙරේ ඇදී ගොස් ඔවුන් ඉතා ඉක්මණින් පෙම්වතුන් විය.
“මං එන්නද ඔයාලගෙ ගෙදර”- මහත්තයා ලාලනීගෙන් ඇසීය.
“දැම්ම එපා. අපේ ගේ වැඩ ඉවර නෑ. පස්සෙ දවසක එන්න.”
කෙසේ වෙතත් මහත්තයා ලාලනී ගමේ ගිය පසු ඇයට නොදන්වාම ඇය සොයා ගියේය.

“දුවේ ..ලාලනී. මේං කවුද මහත්තයෙක් ඇවිත් උඹ අහනව”.
“අම්මේ…හ්… මං රෙනෝ..”

“මහත්තයා ටිකක් ඉන්ට. කෙල්ල අකුලට ගිහින් රෙන්ට”.

මහත්තයා කාටත් නොදන්වා අතුරුදහන් විය. ගුවන් තොටුපොලවල් , වරායවල් ඇතත් මේවායේ සාමාන්‍ය ජනයා ඉන්නෙ පැලේ- රෙන්නෙ කැලේය.
වකුගඩුවලින් පෙරෙන මේ මළ ද්‍රව්‍ය ගූ විදියට ඉවතට යන්නේ ගුද මාර්ගය ඔස්සේය. ගමේ ඕකට කියන්නෙ රෙන මග කියලාය. ඕන රෙනමගක් !
ගොටාගේ වියත් මගද දැන් රෙන මගකි.

විවිධ සතුන්ගේ ගූ විවිධය. හා, එළු බැටළු සතුන්ගෙ ගූ කුඩා ගුලි වශයෙන් පිට වේ . එතරම් ගඳ නැත. අශ්වයා කෙතරම් රාජකීය ගාම්භීර සතෙක් වුවද උගෙ ගූ මාර ගඳය. ධාතු කරඬුව වඩම්මන හස්තියාගේ ගූද මාරම ගඳය. එහෙත් ඒවා හොඳ පොහොරකි. ගවයාගේ ගූ ගව-මළ ගොම වී ඇත.

එය එළවලු වලට , මල් වලට නියම පොහොරකි. ටිකක් ගඳ උනාට ගම්වල ගැහැනු ගව ගූ හෙවත් හරක් ගූ අතින් අල්ලා, බිම උලා ගෙබිම ඔප දැමීමට භාවිතා කරයි.

දැනට අවුරුද්දක් වයසැති මගේ මිණිබිරිය ඔලිවියා තවම ආහාරයට ගන්නේ ඇගේ අම්මාගේ තන කිරි පමණය. එහෙත් ඔලිවියාගේ ගූ මාර ගඳය. හප්පා එහෙම ගඳක්.
මගේ දියණියන් කුඩා කල , ඔවුන් රැක බලා ගැනීමට ආච්චි කෙනෙක් විය. පොඩි උන් වතුරට බෝ කියනව වාගේ ගූ වලට කියන්නෙ කක්කි කියාය.
“තාත්තෙ මට කක්කි බරයි” එකියක් කීවා. ඈ මගේ දියණියයි. ඇගේ කක්කා මට ගඳ නැත. අතින් ඇල්ලීමට පිළිකුලක්ද නැත. “තාත්තෙ. ආච්චි නම් අපෙ කක්කා හෝදන්නෙ කකුලෙන්.”
මට මළ පැන්නේ එවිටය.” ආච්චිට මේ පොඩි උන්ගෙ පස්ස හෝදන්න ඔච්චරම අප්පිරියද ? මම හොඳ පඩියක් ගෙවනවා නේද ? බැරි වෙලාවත් නිය පොත්තක් එහෙම ඇණුනොත්?…”
” මහත්තය.. ඔය බබාලගෙ බොරු.”
බබාලා බොරු නොකියත්.

නිරෝගී මිනිසෙකුගේ ගූ කහ පාටය. ඒ කක්කි කහ පාටය.

ගොටුකොළ , මුකුණුවැන්න වැනි පළා ජාතියක් ආහාරයට ගත් දාට ගූ වෙන පාටකි. බීට් රූට් කෑ දාට වැඩේ බලගන්න පුළුවන්ය. කෙහෙල්මුව කෑ දාට ගූ යන්නේ පඳුරු පිටින්ය.

උඹට දෙන්නෙ රෙවෙන්ට. තාත්තා මට දිනක් තර්ජනය කළේය.

රෙද්දේ රෙවුනා ඒ තරම් ගාණක් නැත. ඒත් කළිසමේ රෙවුනාම , කකුල් දෙක පල්ලෙන් බේරෙන කොට අප්පිරියාවක්, කිතියක් පිළිකුළක් ඇතිවේ. එවිට මුහුණ විකෘති වේ. කට ඇද වේ.

කලිසමේ රෙවුණු එකෙක්

ගවයන්ගේ මූත්‍ර “ගොමූත්‍රා” ලෙස ලස්සන අසුරණ වල බහා ඉන්දියන් සුපර්මාකට් වල විකිණේ.

සෝනුම් කපූර්ලා, අයිශ්වර්යා රායිලා ඔය තරම් ලස්සන මේ ගො මූත්‍ර බොන නිසාය.

බුදුන්වහන්සේද , තමන් වහන්සේගේ මූත්‍රා ටිකක් පානය කල වග බුද්ධ බේත නම් පොතක සඳහන් වේ. උන් වහන්සේ තමන් වහන්සේගේ ගූ වැළඳුවා යයි කොහේ හෝ ලියැවිලා තිබේ නම් එය මහඟු ව්‍යාපාරික අවස්තාවකි. අපටද අපේම ගූ පැකට් කර හොඳ ආදායමක් ගන්නට පුළුවන. ඇසුරුමේ පියුමි ගේ පින්තූරයක් උනත් දමන්නට පුළුවන්ය.

අප සුද්දාට පරිභව කරන්නේ උන් පුක හෝදන්නෙ නැති. ගූ ටික කඩදාසි වලින් පිහ දාන අසෝබන ජාතියක් කියාය. උන් අපට , අතට-අත දීමට මැලි කරන්නේ අප අතින් පුක හෝදන නිසාය. ඒත් අප පුක හෝදන්නේ වම් අතින් පමණක් බව උන් නොදනී.

දකුණු අතට සුරත කියයි. සු යන්නෙන් කියැවෙන්නෙ හොඳ යන්නයි. ආහාර ගැනීම , අකුරු ලිවීම වැනි හොඳ වැඩ වලට දකුණු අත පාවිච්චි කරයි. සුරත යන්නට සුරු අත – හුරු අත කියාද කිව හැකිය. ලෝකයේ වම් අත හුරු අය අඩුය. ඒ නිසා චමුදිත ගේ ගෙට ගූ ගහන්නට ඇත්තේ බත් කන දකුණු අතෙන්ය. බත් කන අතින් ගූ ඇල්ලීම ගූ වැඩකි.

නිරෝගී මිනිසෙක් දිනකට ගූ අවුන්ස 15 ක් පමණ පිට කරයි. ගෙදරකට ගැසීමට මිනිසුන් කී දෙනෙකුගේ ගූ අවශ්‍යද?

ගූ පිට කල පසු රෙන මග , නැත්නම් රෙන තැන ගඳය. අප්‍රසන්නය. ඒ නිසා ලෝකයට ඇඳුම් කියා දෙයක් ඇති විය. රෙන දර්ශනය අසෝබනය. ඒ නිසා දොරවල් සහිත වැසිකිලි ලෝකයට එකතුවිය.

වසර 2500 ක ඉතිහාසයක් ඇති, 92%ක සාක්ෂරතාවක් ඇති, පිටරටවලටත් හාල් එක්ස්පෝට් කල ජාතියක් අනුන්ගේ ගූ බත් කන අතින් අල්ලා තවත් කෙනෙකුගෙ ගෙදරකට විසි කිරීම අමු ගූ වැඩකි.
ඇමරිකන්කාරයා සතුරාට පහර දීමට මිසයිල. ඇල්ෆා කිරණ , ගැමා කිරන යොදා ගන්නා විට අපි සතුරන්ට පහරදීමට අපේම ගූ යොදා ගනී. අප රාවණාගේ නෑයන් නොවන්නේ යයි කාට කිව හැකිද?
ජවිපෙට බිත්තර ගැසූ එකාම චමුදිතගෙ ගෙට ගූ ගැහුවා වෙන්නටද පුළුවන.

චමුදිතට පියුමි සමඟද ප්‍රශ්නයක් ඇත. කවුරු තරහ කර ගත්තත් ඔය වගේ ගෑණු තරහ කර ගැනීම ශරීරයට හොඳ නැත. මක් නිසාද යත් උන්ට රජවරුන් සමගද, පුත් කුමාරවරුන් සමගද, සිටුවරුන් සමගද , මිනීමරුවන් හොරුන් සහ කොරුන් සමඟද සම්බන්ධකම් ඇති බැවිනි.

අවසන් වශයෙන් එක් දෙයක් කියමි. අපි යක්ඛ පුත්තු බොලව්.., රාවණාගේ නෑයෝ. කරන දෙයක් හරියට කරපියව්. ආයේ කාගේ හරි ගේකට ගූ ගහනවා නම් එකකට එකක් පොල්තෙල් කලවම් කරල ගහපියව්. ඒ කියන්නේ ගූ බාල්දියකට පොල්තෙල් බාල්දියක්.

ආයෙ මේ ආත්මෙට සෝදා පිරිසිදු කළ නොහැකිය.

බුදු සරණයි